Cuối năm 2019, khi đang nghỉ việc ở nhà do đại dịch Covid-19, anh Phạm Ngọc Dung (sinh năm 1993) tại thôn Nam Bình, xã Thạch Đài (huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh) trăn trở làm sao có thể kiếm thu nhập cho gia đình. Thời gian rảnh anh đã lên mạng tìm hiểu các mô hình kinh tế và thấy lươn là đối tượng thủy sản có giá trị cao về mặt dinh dưỡng, được thị trường rất ưa chuộng và có thể nuôi dưới nhiều hình thức như trong bể xi măng, bể composite hay trong bể lót bạt. Đặc biệt, lươn có thể nuôi ở diện tích, quy mô nhỏ.

Tận dụng đất trống xung quanh nhà và vật liệu sẵn có, anh Dung làm 5 ô bể, lót bạt xung quanh, mỗi bể có diện tích 5m2 để nuôi lươn thương phẩm theo hình thức nuôi không bùn.

Anh đặt mua 1 vạn con giống từ tỉnh Phú Yên về nuôi (cỡ con giống 500 con/kg). Sau 8 – 10 tháng nuôi lươn đạt 4 – 5 con/kg anh bắt đầu xuất bán. Lứa đầu tiên, anh thu về hơn 1,5 tấn lươn, đem lại nguồn thu hơn 200 trăm triệu đồng, sau khi trừ chi phí lãi hơn 60 triệu đồng.

Bước đầu thấy nuôi lươn không bùn có thu nhập khá, anh tiếp tục nghiên cứu kỹ thuật, học hỏi từ các hộ nuôi lươn thành công. Những năm tiếp theo, mỗi năm anh thu hoạch trên 2,5 tấn lươn từ 5 bể lót bạt, nâng tổng thu lên gần 300 trăm triệu đồng, sau khi trừ chi phí, anh lãi hơn 100 triệu đồng. Để hạn chế sản phẩm ra nhiều cùng một lúc khiến giá sụt giảm, anh Dung chọn cách nuôi cuốn chiếu, các bể thu hoạch không cùng một lúc mà thường cách nhau 2 tháng.

Theo anh Dung, để lươn sinh trưởng, phát triển tốt, trước tiên khi làm bể nuôi phải đảm bảo yếu tố thoáng mát. Lươn khá mẫn cảm với môi trường nước trong bể, vì vậy hàng ngày phải thay nước sạch sau khi cho ăn; trên mặt nước nhất định phải rải nhiều sợi nilon làm giá thể để lươn trú ngụ. Ngoài cho lươn ăn bằng cám công nghiệp, anh Dung còn cho ăn thêm giun quế, cá xay, trứng gà, vừa giúp giảm lượng cám, vừa cung cấp chất dinh dưỡng tốt nhất giúp lươn khỏe mạnh, nhanh lớn. Ngoài ra, anh còn chú trọng phòng trị các loại bệnh thường gặp ở lươn như xuất huyết đường ruột, nấm…

Ưu điểm của nuôi lươn không bùn là ít tốn công chăm sóc, ít tốn diện tích, đầu ra thuận lợi và giá cả luôn ổn định ở mức cao. Mặt khác, lươn nuôi không bùn giúp lươn ít nhiễm bệnh do không tiếp xúc với vi khuẩn trong môi trường bùn đất. Mỗi ngày chỉ phải mất vài tiếng đồng hồ cho lươn ăn và thay nước, làm sao đảm bảo nước luôn sạch và trong thì con lươn sẽ khỏe mạnh, ít bị nhiễm bệnh.

Để đảm bảo nguồn nước nuôi lươn an toàn, giúp lươn phát triển khỏe mạnh, anh Dung đã xây dựng hệ thống xả nước bài bản. Toàn bộ nước thải của lươn anh cho vào bể lắng, bể này nuôi cá trê và thả bèo, đồng thời dùng thêm men vi sinh để xử lý chất thải, thức ăn thừa của lươn giúp nguồn nước luôn sạch sẽ và giảm ô nhiễm môi trường.

Nhận thấy thị trường tiêu thụ nhiều tiềm năng, đầu năm 2023, anh Dung đầu tư hơn 1,5 tỷ đồng để mua 45 bể composite, các dụng cụ nuôi, thức ăn và lươn giống. Hiện tại, anh đang sở hữu hơn 120 nghìn con lươn trong trang trại. “Tôi đang triển khai nuôi với mật độ 500con/m2 nên phải thay nước nhiều hơn, mỗi ngày 3 – 4 lần để đảm bảo môi trường cho lươn phát triển khỏe mạnh”, anh Dung chia sẻ. Theo anh Dung, mỗi người chọn cách nuôi lươn khác nhau. Bản thân anh chọn bể composite do tiện lợi hơn về di chuyển, vệ sinh và lươn không bị trầy xước… 

Ông Dương Văn Hải, Phó Chủ tịch UBND xã Thạch Đài, huyện Thạch Hà cho biết: Mô hình nuôi lươn không bùn của anh Phạm Ngọc Dung là mô hình kinh tế tiêu biểu của địa phương. Vượt qua những khó khăn, mô hình đã thể hiện cách nghĩ, cách làm mới của tuổi trẻ để làm giàu trên mảnh đất quê hương. Chính quyền địa phương đang nghiên cứu và đề xuất các cấp có sự hỗ trợ về chính sách cho các hộ nuôi lươn, đồng thời tổ chức tuyên truyền, tập huấn kỹ thuật, vận động nhân dân nhân rộng mô hình…