Thẻ: Gia Lai

Giá Tiêu Chư Sê 21/5: Hồ tiêu hết cơ hội trở lại thời ‘hoàng kim’?

Trước thực tế giá hồ tiêu có chuỗi ngày giảm sâu suốt gần 1 tháng qua, bà Nguyễn Mai Oanh – Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA) nhận định, giá hồ tiêu của năm 2017 sẽ không còn cao như 2 năm trước và khó có cơ hội cao trở lại như thời kỳ 2014 – 2015. Mặc dù vẫn còn những dấu hiệu tích cực đối với mặt hàng này, song bà Oanh cũng cho rằng giá tiêu sẽ còn biến động khó dự đoán.

Người dân tỉnh Gia Lai thu hoạch hồ tiêu. Ảnh: Duy Hậu

Giá tiêu đang tăng nhẹ

Trả lời phỏng vấn của phóng viên Dân Việt/NTNN về nguyên nhân khiến giá hồ tiêu sụt giảm mạnh trong thời gian dài, bà Nguyễn Mai Oanh cho biết, theo đánh giá sơ bộ của VPA, mặc dù có một số nơi hồ tiêu bị chết hàng loạt do nhiễm dịch bệnh, nhưng nhìn chung năm nay hồ tiêu Việt Nam được mùa.

Với tổng diện tích hồ tiêu hơn 100.000ha, trong đó có nhiều diện tích tiêu được trồng ồ ạt trong thời gian từ năm 2010-2012 và đến nay bắt đầu cho thu hoạch, sản lượng hồ tiêu của Việt Nam đã tăng mạnh so với năm 2016, góp thêm khoảng 30.000 tấn cho nguồn cung toàn cầu.

Thêm vào đó, 2 nước sản xuất hồ tiêu lớn khác năm nay cũng tăng sản lượng là Ấn Độ và Brazil. Ước tính vụ 2017, sản lượng hồ tiêu của Ấn Độ tăng khoảng 7.000 tấn so với vụ 2016. Hồ tiêu Brazil cũng cho sản lượng cao hơn năm trước khoảng 10.000 tấn. Cộng thêm sản lượng khoảng 10.000 tấn của Campuchia, như vậy theo VPA, nguồn cung toàn cầu mặt hàng hồ tiêu năm 2017 có thể cao hơn năm trước 55.000 – 60.000 tấn.

Theo bà Oanh, thông tin truyền thông đều khẳng định Việt Nam – nước chiếm 50% sản lượng hồ tiêu toàn cầu được mùa nên các nhà buôn quốc tế, các nhà đầu cơ và khách hàng nước ngoài đã “lợi dụng” để gây áp lực, ép giá hồ tiêu. Kèm theo đó, ở trong nước, một số người mới trồng tiêu chưa có kinh nghiệm rất hoang mang với diễn biến thị trường nên đã vội bán tháo hồ tiêu… Những điều này đang khiến giá hồ tiêu trong nước sụt giảm sâu kéo dài.

“Tuy nhiên tôi cho rằng giá hồ tiêu khó có thể giảm sâu nữa. Thực tế là nông dân hiện đang tích trữ hồ tiêu lại. Nông dân Việt Nam bây giờ rất giỏi nghe ngóng giá trên thị trường, nên khi thấy giá tiêu liên tục biến động, họ bán ra rất ít, trử những người thực sự cần tiền. Do đó áp lực nguồn cung lên thị trường không đáng kể” – bà Oanh nói.

Cũng theo bà Oanh, mặc dù giá tiêu niêm yết trên thị trường liên tục giảm, song các nhà buôn cũng mua vào rất ít. Trên thị trường thế giới, ngày 19.5 chỉ có khoảng 23 tấn tiêu được giao dịch trên sàn hàng hóa Ấn Độ, dù giá giao ngay giảm mạnh 600 rupee/tạ xuống 51.100 rupee/tạ (hàng chưa chọn lọc) và 53.100 rupee/tạ (hàng đã chọn lọc). Ở thị trường trong nước, sang ngày 20.5, giá tiêu đã nhích lên một chút, dao động từ 80.000 – 82.000 đồng/kg.

“Giá niêm yết là như vậy song thực tế thu mua của doanh nghiệp không phải lúc nào cũng theo giá trên sàn. Ví dụ ngày 19.5, chia sẻ với tôi, Công ty Cổ phần Phúc Sinh cho biết đang mua hồ tiêu với giá 85.000 đồng. Mức giá dưới 80.000 có thể là tiêu xấu, tiêu nhiều hạt lép. Nhìn chung giá hồ tiêu năm nay sẽ khó tăng lên mức 120.000 đồng/kg, có thể đến cuối năm sẽ tăng lên khoảng 110.000 đồng/kg” – bà Oanh dự đoán.

Tiêu chết hàng loạt không ảnh hưởng đến sản lượng

Trước thực trạng người dân một số vùng hồ tiêu nguyên liệu đang lao đao vì dịch bệnh, chết hàng loạt, bà Oanh cho biết, Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam cũng đã nắm được thực tế này, hàng tháng các Sở NNPTNT địa phương cũng liên tục gửi báo cáo thống kê cho Hiệp hội. “Thực tế là tình trạng tiêu chết không phải bây giờ mới xảy ra. Việc tiêu chết chủ yếu do sinh học, năm nào cũng xuất hiện ở một số vùng và chiếm tỷ lệ từ 2-5% tổng diện tích tiêu. Đây là hiện tượng bình thường của tất cả các loại cây trồng, chứ không riêng gì cây tiêu” – bà Oanh nói.

Tình trạng tiêu chết hàng loạt cùng với việc giá giảm sâu đã khiến nhiều nông dân mới trồng tiêu ở Tây Nguyên rơi vào hoàn cảnh khó khăn.

Theo khảo sát của VPA, tình trạng tiêu chết hàng loạt xảy ra chủ yếu ở một số vùng đã trồng tiêu lâu năm, ví dụ như Chư Sê (Gia Lai) – nơi có những vườn tiêu nhiều năm tuổi. Trước đây, người dân vùng này trồng tiêu thường lạm dụng phân bón vô cơ, thuốc hóa học, dẫn đến đất đai bị chai cứng, thoái hóa, hệ quả làm cây tiêu chậm phát triển, dễ bị dịch bệnh tấn công và chết dần.

Tuy nhiên, nững diên tích tiêu này cũng sẽ không ảnh hưởng nhiều đến sản lượng tiêu năm nay cũng như năm 2018, do những diện tích tiêu mới trồng sẽ cho thu hoạch và bù vào số tiêu chết. Bên cạnh đó, người dân đã có trình độ canh tác tốt hơn, sử dụng phân bón, kỹ thuật canh tác hợp lý nên năng suất tiêu trung bình cũng sẽ cao hơn. “Trừ khi có diễn biến xấu về thời tiết, dự báo sản lượng hồ tiêu vụ tới sẽ không có biến động. Tuy nhiên, phải đến tháng 9 chúng ta mới có thể có cái nhìn rõ hơn về bức tranh hồ tiêu, bởi tháng 7-8.2017 sẽ có thêm 2 nước là Indonesia, Trung Quốc, bắt đầu vào vụ thu hoạch tiêu” – bà Oanh cho biết.

21/05/2017
Xe máy bị cuốn vào gầm xe tải, nam thanh niên tử vong tại Chư Sê

Do thiếu quan sát, thanh niên đi xe máy từ trong hẻm ra bị xe tải tông mạnh, tử vong.

Xe máy bị cuốn vào gầm xe tải, một người tử vong (Ảnh: Thanh Bình).

Vụ tai nạn nghiêm trọng xảy ra khoảng 19h ngày 20/5, trên đường Hồ Chí Minh (đoạn qua thị trấn Chư Sê, huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai) giữa xe ô tô tải và xe máy khiến một thanh niên tử vong tại chỗ.

Xem video: Hiện trường xe tải cuốn xe máy vào gầm, một người tử vong:

Theo một số người dân tại hiện trường cho biết, vào thời điểm trên, xe tải BKS: 77C- 069.40 do tài xế tên Nhâm (khoảng 24 tuổi) điều khiển lưu thông theo hướng Đắk Lắk – Gia Lai. Khi xe tải chạy qua địa điểm trên, đã xảy ra va chạm xe máy BKS: 81H9 – 5816 do một thanh niên (chưa rõ danh tính) điều khiển lưu thông từ trong hẻm đi ra. Cú tông mạnh khiến thanh niên đi xe máy tử vong tại chỗ. Tại hiện trường chiếc xe máy bị cuốn vào gầm xe tải bể nát nhiều bộ phận.

Xe tải cuốn xe máy và người vào gầm (Ảnh: Thanh Bình).

Hiện nguyên nhân vụ tai nạn đang được cơ quan chức năng điều tra làm rõ.

https://www.youtube.com/watch?v=qLJtK7jBaHI

Video: Truyền thông Phúc Khang

Thanh Bình – Nhật Minh

21/05/2017
Giá tiêu Chư Sê 20/05: Đổ nợ, bán nhà theo… giá tiêu

Tính tới ngày 18.5, giá hồ tiêu trong nước đã có gần 10 ngày giảm liên tiếp và chỉ còn dao động từ 79.000 – 82.000 đồng/kg. Cùng với giá giảm, tình trạng tiêu chết hàng loạt vì thời tiết, dịch bệnh trong thời gian qua khiến hàng ngàn nông dân ở Tây Nguyên lâm vào tình cảnh khó khăn, không ít người đã phải bán cả trụ tiêu, nhà cửa để trang trải chi phí sinh hoạt và trả nợ.

Bán cả trụ tiêu lấy tiền xoay sở

Xã Ia BLứ, huyện Chư Pưh (Gia Lai) có hơn 500ha tiêu. Những năm qua, ở xã này cây tiêu luôn giữ vị trí chủ lực về kinh tế. Thế nhưng hiện nay, cây tiêu ở Ia BLứ đã thất thế, nhiều hộ lâm nợ vì tiêu.

Giá tiêu giảm mạnh khiến hàng ngàn nông dân ở Tây Nguyên gặp khó

Theo ông Huỳnh Quốc Thích – Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Đăk Lăk, việc giá hồ tiêu giảm đã được cảnh báo từ nhiều năm trước. Song do có thời điểm giá tiêu tăng cao nên nông dân bất chấp khuyến cáo, ồ ạt mở rộng diện tích. Ngay thời điểm hiện tại, tuy giá tiêu rớt thê thảm nhưng diện tích hồ tiêu vẫn không ngừng được mở rộng, trong đó có không ít hộ phải đi vay tiền để đầu tư.

“Thời gian vừa qua, tiêu trên địa bàn xã đổ bệnh chết hàng loạt. Không chỉ thế, giá tiêu ngày càng giảm sâu khiến nhiều hộ rơi vào cảnh khó khăn. Với mức giá hơn 80.000 đồng/kg như hiện nay, những nông dân đi vay vốn trồng tiêu như tôi đang chịu thua lỗ nặng nề. Nhiều gia đình ở đây đã phải nhổ trụ tiêu đem bán lấy tiền trang trải” – anh Nguyễn Văn Quảng, nông dân trồng tiêu ở thôn Thiên An, xã Ia BLứ cho hay.

Ông Phan Văn Linh – Chủ tịch UBND xã Ia BLứ cũng cho biết, nông dân trồng tiêu ở xã đang lao đao vì giá liên tục sụt giảm. Khó khăn nhất vẫn là những hộ có vườn tiêu bị chết. Họ không chỉ cần tiền cho sinh hoạt hàng ngày mà còn phải lo thêm khoản đầu tư mới để chuyển đổi cây trồng, do hầu hết diện tích tiêu của xã đã già cỗi và nhiễm bệnh. Mặc dù chưa có con số chính xác, nhưng theo ông Linh, số hộ phải phá bỏ vườn tiêu chết để cải tạo đất, trồng cây mới cũng không hề nhỏ.

Mấy năm trước, thấy nhiều người làm giàu nhanh từ cây tiêu, bà Nguyễn Thị Đô (xã Nâm NJang, huyện Đăk Song, Đăk Nông) đã dồn hết gia sản, vay thêm 4 tỷ đồng để trồng 10ha tiêu. Vụ vừa qua, vườn tiêu của bà Đô có 4ha bắt đầu cho thu hoạch. Bà Đô hi vọng sau vụ tiêu, gia đình sẽ có một khoản kha khá để trang trải nợ nần. Thế nhưng do giá tiêu chỉ còn trên dưới 80.000 đồng/kg nên bà Đô bán hết số tiêu vừa thu cũng chỉ đủ trả tiền mua vật tư, tiền thuê công nhân và tiền lãi các khoản vay.

“Mỗi ha tiêu phải đầu tư tới 300- 500 triệu đồng, mà giá tiêu như bây giờ thì cầm chắc thua lỗ. Nếu tới đây tình hình giá tiêu vẫn không cải thiện, chắc chắn nhà tôi sẽ phải bán đất để trả nợ”- bà Đô rầu rĩ nói.

Không chỉ ở những vùng trồng mới, ngay tại thủ phủ hồ tiêu lâu đời của Tây Nguyên là huyện Chư Sê (tỉnh Gia Lai), nhiều nông dân cũng đang hết sức khó khăn vì hồ tiêu đã hết thời.

Theo ông Nguyễn Hữu Tâm – Phó Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu Chư Sê, nếu so với các loại cây trồng khác, với giá bán như hiện nay người trồng tiêu vẫn có lãi. Tuy nhiên, đây chỉ là tính toán theo lý thuyết, còn trên thực tế, rất nhiều hộ trồng tiêu do không có vốn nên phải vay mượn để đầu tư. Họ không chỉ vay của ngân hàng mà còn vay nóng ở bên ngoài, hoặc vay lại tiền vay của các doanh nghiệp với mức lãi suất cao. Do đó, với giá tiêu thấp như hiện nay, những hộ vay nóng bên ngoài sẽ cầm chắc nợ nần.

Tình trạng tiêu chết hàng loạt cùng với việc giá giảm sâu đã khiến nhiều nông dân ở Tây Nguyên rơi vào hoàn cảnh khó khăn

Bán thì tiếc, để cũng không yên

Tại xã Nâm Ndjang, huyện Đăk Song, “trung tâm” hồ tiêu của tỉnh Đăk Nông, mặc dù mùa thu hoạch đã qua khá lâu nhưng hoạt động buôn bán hồ tiêu tại đây vẫn hết sức ảm đạm. Ông Nguyễn Hữu Tầm – Chủ tịch UBND xã cho biết, vụ vừa qua, sản lượng hồ tiêu của xã đạt hơn 6.000 tấn, song đến nay bà con mới bán ra khoảng 2.000 tấn.

“Nếu giá cả đi theo một chiều hướng (giảm hẳn hoặc tăng hẳn) thì nông dân sẽ bán hồ tiêu. Còn thời điểm hiện tại, do giá hồ tiêu lên xuống thất thường nên tâm lý người dân không muốn bán ra. Chỉ có những gia đình gặp khó khăn về tài chính mới trích ra vài tạ bán để lấy tiền chi tiêu” – ông Tầm nói.

Ông Nguyễn Văn Hoàng (xã Ea Tul, huyện Cư Kuin, Đăk Lăk) hiện trữ hơn 1 tấn tiêu, cho biết, hồi đầu vụ, thấy giá tiêu quá thấp so với năm ngoái nên ông quyết định trữ toàn bộ số tiêu vừa thu. Thế nhưng khi thấy giá tiêu liên tục giảm, ông bắt đầu thấp thỏm. Mấy ngày qua, sáng nào ông cũng ra tiệm internet để kiểm tra giá tiêu.

“Cách đây mấy hôm, thấy giá tiêu lên hơn 90.000 đồng/kg, tôi đã định bán. Song do vẫn hy vọng giá tiêu có thể sẽ tốt hơn nên tôi đã trù trừ. Không ngờ, ngay ngày hôm sau, giá tiêu lại giảm trở lại… Khoảng nửa tháng nữa, dù tình hình giá cả thế nào thì gia đình tôi cũng buộc phải bán số tiêu này. Bởi không bán thì những khoản nợ đang đến hạn không biết lấy đâu để trả”- ông Hoàng nói.

Ở thôn 3, xã Nâm NDjang, anh Phạm Hồng Nhật là một đại gia hồ tiêu đúng nghĩa. Với việc thu hàng chục tấn tiêu mỗi năm, anh Nhật đã trở thành tỷ phú từ nhiều năm trước. Thế nhưng ở thời điểm hiện tại, tỷ phú này cũng rơi vào thế lúng túng. “Vụ vừa rồi, gia đình tôi thu hơn 40 tấn tiêu. Tuy giá tiêu xuống thấp chúng tôi không muốn bán đi, song để có tiền trang trải sinh hoạt, tôi đã buộc phải bán đi hơn 20 tấn. Số tiêu còn lại, khi nào cần tiền sẽ tiếp tục “ngắt” ra bán tiếp. Tuy không lỗ nhưng phải bán tiêu ở thời điểm này, tôi tiếc đứt ruột”- anh Nhật nói.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, không chỉ nông dân trồng tiêu mà nhiều tiểu thương kinh doanh tiêu cũng đang đứng trước nguy cơ vỡ nợ. Nguyên nhân của việc này là do ngay từ đầu mùa, khi giá hồ tiêu đang ở mức cao, nhiều tiểu thương đã mua hàng về trữ chờ giá lên bán lại kiếm lời. Tuy nhiên, giá tiêu ngày càng diễn biến xấu đi, khiến những tiểu thương vay tiền mua tiêu về trữ đứng trước nguy cơ thua lỗ nặng nề.

20/05/2017
Cháy cơ sở tập kết lốp ô tô cũ trong đêm tại Chư Sê

Một điểm tập kết lốp ô tô cũ bỗng dưng bốc cháy ngùn ngụt. Lực lượng phòng cháy chữa cháy phải trắng đêm để dập lửa.

Cháy cơ sở tập kết lốp ô tô cũ trong đêm tại Chư Sê

Vào khoảng 19 giờ ngày 18-5, tại điểm tập kết lốp ô tô cũ của cơ sở kinh doanh săm lốp Thắng Phát (tổ dân phố 5, thị trấn Chư Sê, huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai, do ông Phạm Hồng Thắng làm chủ) đã xảy ra vụ cháy lớn làm thiệt hại nhiều tài sản.

Theo đó, vào thời điểm trên, chủ cơ sở thấy khói vàlửa bốc lên tại một góc kho. Sau đó ngọn lửa bùng cháy dữ dội và cột khói đen kịt cuốn lên hàng chục mét, mùi hôi lan tỏa khắp vùng. Vụ cháy khiến người dân khu phố náo loạn. Trước tình hình đó, người dân xung quanh giúp chủ cơ sở vận chuyển trang thiết bị ra ngoài và dùng nước dập lửa.

Đại tá Dương Thanh Bình, Trưởng phòng Cảnh sát phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn, Công an tỉnh Gia Lai cho biết, khi nhận được tin báo, đơn vị điều 2 xe cứu hỏa cùng 14 cán bộ, chiến sĩ tham gia dập lửa. Việc dập lửa rất khó khăn vì khói của lốp ô tô cũ bốc lên rất hôi và độc, trong khi xung quanh không có nước. Để dập lửa, các xe cứu hỏa phải di chuyển khoảng 3km để lấy nước về dập. Đến 1 giờ sáng ngày 19-5, khi lửa đã được dập hoàn toàn, lực lượng phòng cháy chữa cháy mới rút về.

Được biết, kho chứa lốp ô tô cũ rộng khoảng 500m 2 . Rất nhiều lốp ô tô chứa bên trong bị thiêu rụi. Rất may vụ cháy không lan sang nhà dân. Cơ quan chức năng đang điều tra nguyên nhân vụ cháy và thống kê thiệt hại.

Video: Truyền thông Phúc Khang

20/05/2017
Giá hồ tiêu trong nước chạm mức thấp nhất trong 6 năm qua

Giá hồ tiêu trong nước hiện sụt giảm ở mức chạm đáy, chỉ còn 80.000-81.000 đồng/kg, thấp nhất trong vòng 6 năm gần đây do nhu cầu tiêu thụ yếu.

Nóng chuyện giá Tiêu và an toàn thực phẩm

Nhu cầu mua yếu kèm theo việc gia tăng diện tích và sản lượng trong những năm qua đang làm hồ tiêu khó tiêu thụ. Giá hồ tiêu trong nước hiện sụt giảm ở mức chạm đáy, thấp nhất trong vòng 6 năm gần đây.

Thông tin từ các đại lý thu mua, doanh nghiệp cho biết, giá hồ tiêu tại khu vực Chư Sê (Gia Lai) trong ngày 17/5 chỉ còn 81.000 đồng/kg, giảm 4.000 – 5.000 đồng/kg so với ngày 16/5. Tại Đăk Nông và Đăk Lăk, hồ tiêu cũng chỉ còn ở mức 82.000-83.000 đồng/kg.

Riêng tại khu vực Đồng Nai, một doanh nghiệp cho biết, giá tiêu hiện đang giảm một cách bất thường. Nếu như ngày 16/5, hồ tiêu tại đây vẫn có giá dao động từ 87.000-89.000 đồng/kg thì đến hôm nay (17/5), giá tiêu chỉ còn 80.000-81.000 đồng/kg. Đây là mức sụt giảm thấp nhất của ngành hồ tiêu trong vòng 5-6 năm qua.

Ông Nguyễn Lâm Sự, một hộ trồng tiêu ở xã Đạo Nghĩa, huyện Đắc R’lấp, Đắc Nông cho biết, người dân ở đây đang rất lo lắng khi giá tiêu sụt giảm một cách bất thường như hiện nay. Với mức giá bán này, hồ tiêu vẫn có giá cao hơn so với một số loại cây công nghiệp khác, như cà phê hay cao su. Tuy nhiên, do mức đầu tư ban đầu khá cao kèm theo dịch bệnh nhiều nên người trồng tiêu không còn lợi nhuận nhiều như trước đây.

Ông Nguyễn Ngọc Luân, Giám đốc Hợp tác xã Lâm San (Đồng Nai) cho biết, với mức giá hồ tiêu trên thị trường hiện nay đã gần với chi phí sản xuất của các hộ trồng tiêu sạch trong Hợp tác xã. Nếu tình trạng này tiếp tục kéo dài thì lợi nhuận của người trồng tiêu sẽ sụt giảm mạnh, thậm chí có thể bị thua lỗ.

[Bất chấp giá giảm sâu, nông dân Tây Nguyên vẫn ồ ạt trồng tiêu]

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, việc giá hồ tiêu sụt giảm mạnh hiện nay là do thị trường xuất nhập khẩu hồ tiêu đã bắt đầu có dấu hiệu cung vượt cầu. Nhu cầu nước ngoài hạn chế khiến giá tiêu trong nước duy trì ở mức thấp trong vài tháng gần đây.

Trong 4 tháng đầu năm 2017, cả nước xuất khẩu được khoảng 75.000 tấn, giá trị 456 triệu USD, tăng 9% về khối lượng nhưng giảm 17,9% về giá trị so với cùng kỳ năm 2016. Giá tiêu xuất khẩu bình quân 3 tháng đầu năm 2017 đạt 6.328 USD/tấn, giảm 24,5% so với cùng kỳ năm 2016.

Trước việc giá hồ tiêu diễn biến khó lường và đầu ra ngày càng khó khăn, Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam khuyến cáo người dân nên ngưng trồng mới hồ tiêu; đồng thời, cần tập trung chăm sóc vườn tiêu hiện có theo hướng bền vững, hạn chế tối đa việc sử dụng các loại thuốc hóa học để phòng trừ sâu bệnh, không để dư lượng trong hạt tiêu.

18/05/2017
Ngồi trên đống lửa nhìn cây tiêu chết hàng loạt

Những ngày này, nông dân Tây Nguyên đang bước vào vụ thu hoạch hồ tiêu, nhưng vẻ âu lo hiện trên khuôn mặt mỗi người, bởi đây là năm hồ tiêu gặp nhiều biến cố khiến tiêu chết hàng loạt, giá tiêu giảm mạnh xuống mức thấp nhất trong vòng 5 năm qua…

Cả vườn tiêu chết hàng loạt.

Đánh bạc với tiêu

Khoảng 3 năm trước, giá tiêu luôn ở mức trên dưới 200.000 đồng/kg, có thời điểm cán mốc 250.000 đồng/kg khiến nông dân tỉnh Gia Lai ồ ạt mở rộng diện tích. Giờ đây, giá tiêu quay đầu giảm mạnh thì nhà chức trách mới giật mình phát hiện diện tích quy hoạch hồ tiêu đã bị phá vỡ nặng nề.

Theo quy hoạch, diện tích hồ tiêu của tỉnh Gia Lai đến năm 2015 là 6.000 ha, tầm nhìn đến năm 2020 vẫn giữ ổn định chừng đó. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, diện tích hồ tiêu của tỉnh này đã lên đến 16.000 ha. Xã Nam Yang (huyện Đak Đoa) vốn là một trong những vựa cà phê lớn nhất nhì của tỉnh Gia Lai. Hơn 5 năm trước, dù nhiều vườn cây vẫn còn đang độ sung sức song trước “cám dỗ” của giá tiêu, rất nhiều nông dân đã “nhắm mắt” chặt phá loại cây đã một thời giúp họ cơm no áo ấm.

Anh Huỳnh Xuân Vinh (thôn 1, xã Nam Yang) có hơn 4 ha trồng cà phê nhưng nay đã thay thế bằng 5.000 trụ tiêu. Anh kể, thấy tiêu được giá nên bỏ cà phê sang trồng tiêu. Đến nay chỉ có một nửa cho thu hoạch, số còn lại đang trong giai đoạn kiến thiết nhưng đã có hàng ngàn trụ bị bệnh chết. “Năm vừa rồi gặp hạn hán, dịch bệnh, tiêu chết, chỉ thu được 3 tấn, bán được giá nên cũng có lãi, nhưng do tôi lỡ mở rộng diện tích nên giờ rất lo lắng”, anh Vinh cho biết.

Tại thủ phủ hồ tiêu Chư Sê, ông Đào Tiến Tình sở hữu 25 ha tiêu, căn biệt thự to với đầy đủ tiện nghi, ô tô tiền tỷ cũng từ vườn tiêu này mà ra. Tuy nhiên, năm nay, hơn 3.000 trụ tiêu nhà ông bị bệnh chết, giá cả giảm mạnh khiến ông mất ăn mất ngủ. Ông nói, trong 25 ha thì có đến 15 ha mới trồng. Năm ngoái, tiêu bị giảm năng suất do hạn hán, nay lại mất giá nên nguồn thu giảm hẳn. Dù vậy, ông Tình vẫn quyết bám trụ với cây tiêu như chơi một canh bạc may rủi.

Theo ông Trương Phước Anh-Giám đốc Sở NN-PTNT Gia Lai, tiêu chết là do người dân thâm canh không đúng quy trình kỹ thuật, sử dụng phân bón, chất kích thích quá liều lượng … khiến cây mất cân bằng dinh dưỡng, mất khả năng đề kháng tự nhiên dẫn đến dễ bị nấm bệnh tấn công. Ngoài ra, việc sử dụng nguồn giống trôi nổi, không được chọn lọc cũng là một tác nhân chính.

Người trồng tiêu “ngồi trên đống lửa”

Nhìn sang Đắk Lắk, tình hình cũng không khá hơn là bao. Đến huyện Cư Kuin – nơi mệnh danh là “vương quốc hồ tiêu” của tỉnh hỏi chuyện về tiêu, nhiều người như “ngồi trên đống lửa”, nhất là những hộ mới trồng.

Gia đình anh Phạm Tiến Sỹ (ở 15, xã Ea Tul) có 500 trụ tiêu, trong đó chỉ có 100 trụ bắt đầu cho thu hoạch. Để có tiền đầu tư, anh phải vay mượn từ nhiều nguồn khác nhau, chấp nhận mức lãi suất cao với hy vọng cây tiêu sẽ giúp anh đổi đời. Nhưng nay, giá tiêu giảm còn 100 nghìn/kg, thấp hơn năm ngoái từ 50-70 nghìn đồng/kg. Anh quyết định găm hàng chờ giá lên, vì với giá hiện tại có bán cũng không đủ tiền trả tiền đầu tư.

Tương tự, hộ ông Lê Văn Hà cho biết: Nhà ông có 1 ha tiêu trồng xen với cà phê, trong đó có 100 trụ được 10 năm tuổi cho thu hoạch ổn định gần 1 tấn/năm, còn lại là tiêu mới trồng được 2-3 năm, nhưng cứ gặp phải tình trạng, khi tiêu bắt đầu phủ trụ thì chết, ông phải trồng đi trồng lại nhiều lần. “Tất cả chi phí đầu tư giống, phân bón, chủ yếu đi vay mượn ở các đại lý thu mua nông sản, khi nào thu hoạch thì bán trả nợ. Mấy năm trước giá tiêu cao, gia đình còn dư chút ít, năm nay giá thấp quá. Nếu cứ đà này thì nông dân trồng tiêu lỗ nặng”.

Theo số liệu của Phòng Trồng trọt – Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Đắk Lắk, năm 2016 toàn tỉnh có 27.588 ha hồ tiêu, trong đó diện tích trồng mới là 5.561 ha; diện tích tiêu kinh doanh là 14.865 ha; năng suất đạt 32, 73 tạ/ ha; sản lượng đạt 48.650 tấn. Diện tích hồ tiêu chủ yếu tập trung ở các huyện: Krông Năng, Cư Kuin, Ea H’leo, Ea Kar. Con số này vượt xa so với diện tích quy hoạch của tỉnh. Thời gian qua, do tình hình thời tiết diễn biến thất thường gây ngập úng, cây trồng bị nhiễm bệnh chết hàng loạt. Do vậy, chi cục khuyến cáo người dân ổn định diện tích cây trồng, thâm canh theo đúng quy trình kỹ thuật để tiêu phát triển bền vững.

Theo số liệu của Phòng Trồng trọt – Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Đắk Lắk, năm 2016 toàn tỉnh có 27.588 ha hồ tiêu, trong đó diện tích trồng mới là 5.561 ha; diện tích tiêu kinh doanh là 14.865 ha; năng suất đạt 32,73 tạ/ ha; sản lượng đạt 48.650 tấn. Diện tích hồ tiêu chủ yếu tập trung ở các huyện: Krông Năng, Cư Kuin, Ea H’leo, Ea Kar. Con số này vượt xa so với diện tích quy hoạch của tỉnh.

Thiên Linh – Huỳnh Thủy

06/05/2017
Săn ‘cá ma’ vùng hồ Ayun Hạ

Những dòng sông ẩn mình giữa đại ngàn Tây Nguyên chứa đựng biết bao câu chuyện huyền bí. Và câu chuyện ngư phủ săn “cá ma” trên những dòng sông này như một truyền kỳ…

Ông Phạm Quốc Anh khoe con cá chình vừa bắt được trong lần giăng câu trên hồ Ayun Hạ

Săn chình “thủy quái”

Trong ngôi nhà sàn nhỏ lọt thỏm giữa cây cỏ ở chân đập Ayun Hạ (xã Ayun Hạ, huyện Phú Thiện, Gia Lai), một ngư phủ được mệnh danh là “sát thủ” săn cá chình nức tiếng khắp vùng có tên Phạm Quốc Anh (47 tuổi). Lớn lên ở Thanh Hóa nhưng ông vào mảnh đất này lập nghiệp và nhiều năm mưu sinh bằng nghề bắt cá chình ở hồ Ayun Hạ.

“Vùng này nhiều cá, nhưng nổi tiếng nhất vẫn là cá chình. Người ta vẫn hay gọi nó là “thủy quái” vì nó to, khỏe, trông giống như rắn, đầu có tai, hàm răng sắc và rất hung dữ, không cẩn thận là nó cắn đứt ngón tay như chơi, nhưng thịt lại rất ngon, bán cũng được giá”, ông chia sẻ.

Trong ký ức và kinh nghiệm của ngư phủ này, mỗi con nước lớn, cá chình nhỏ ngược dòng nước bò qua những bãi đá lởm chởm để lên vùng nước thượng nguồn tìm chốn ở. Cũng con nước ấy, những con trưởng thành lại xuôi theo dòng nước lớn, vượt hành trình hàng trăm km ra đại dương để sinh nở duy trì giống nòi. Cá chình bố mẹ sau chuyến hành trình này gần như đã kiệt sức và kết thúc vòng đời của mình sau khi những quả trứng nở ra cá chình con. Cá chình con sẽ sống trong môi trường nước mặn đến khi trưởng thành, đủ sức để đi ngược hành trình của bố mẹ chúng đã đi, từ đại dương vượt thác ghềnh lên các sông, suối, khe rạch vùng cao…

“Cuộc đời cá chình là những chuyến hành trình không ngừng nghỉ, liên tục di chuyển đến khi gặp những nơi có địa hình trắc trở thì chúng sẽ ở lại hoặc đợi nước lớn rồi tiếp tục di chuyển. Chúng thường sống ở những nơi mặt trời không chiếu tới, những hang sâu và chỉ ra ngoài kiếm ăn khi mặt trời khuất sau những dãy núi. Bởi vậy, những người săn cá chình thường lần theo các khe rạch, suối lớn, địa hình trắc trở với những phiến đá chồng lên nhau tạo thành những hang, hốc hoặc vũng xoáy dưới chân các dòng thác để tìm chỗ giăng câu”, ông Anh kể.

“Chỗ ấy, chỉ cần đặt những lưỡi câu cố định từ thứ dây dù bện chặt bằng tay rồi móc mồi vào thả xuống đáy nước. Cái thứ cá này chỉ ăn mồi còn tươi, sống. Và khi móc mồi phải làm sao cho con cá bong vảy để máu tứa ra, thu hút cá chình tìm đến…”, ông Anh miêu tả.

“Ngày trước, mỗi mùa lũ lớn, cá chình ngược dòng lên nhiều, mỗi dây câu có khi được 3 – 4 con cá lớn, nhiều lần bắt được cá chình nặng tới cả chục ký, dài tới sải tay người lớn”, ông Anh say sưa kể. “Có bận, tôi móc mồi câu xong thì trời xẩm tối, thấm mệt nên tôi leo lên một phiến đá to ngồi hút thuốc cho đỡ lạnh. Đang tựa lưng vào đá mải mê suy nghĩ thì nghe tiếng quẫy mạnh dưới nước, rọi đèn xuống thấy sợi dây câu rung giật, cùng những đợt cuộn sóng kèm theo nhớt trắng nổi lên. Biết là con cá chình to mắc câu, nên chờ nó giãy giụa đến khi “đuối” mới bắt. Vài phút trôi qua nhưng nóng ruột lắm, trong đầu nghĩ vẩn vơ: “Lỡ xui nó sẩy thì mất toi con cá to”. Nghĩ vậy, tôi cởi áo, quần lao xuống dòng nước lạnh, bơi tới gần dùng một tay níu đầu dây, một tay quạt nước. Trời ơi! Một con cá chình vàng khè, vừa to, vừa mạnh. Mỗi khi tôi níu dây kéo, nó lại quay mình thành hình xoáy nước để cố bứt ra. Với kinh nghiệm lâu năm, tôi phải rà kéo ngang, vừa kéo, vừa tránh những bụi cây, vì khi bắt gặp những cành cây nó sẽ cuốn vào đó để thoát khỏi lưỡi câu…”, ông Anh kể.

“Quần nhau với con cá hơn một giờ đồng hồ, vừa kéo, vừa lựa thế để con cá không cắn vào người. Lôi được con cá khỏi mặt nước thì sức cũng gần kiệt vì ngâm trong làn nước lạnh. Con cá chình dài hơn 2m, nặng hàng chục ký, toàn thân màu vàng tía, đôi tai to bằng ngón tay cái người lớn, hàm răng sắc nhọn. Lúc đặt xuống sân, vợ con tôi đều hoảng hốt nói là “cá ma”. Vợ tôi bảo: “Ông bắt cá này về nhỡ có chuyện gì thì sao?”. Tôi xua tay bảo: “Con này bán sẽ mua cả mấy tạ gạo đấy…”, ông Anh cười xuề xòa.

Ngư phủ Quốc Anh bảo, ngày xưa còn lặn tốt được gần chục mét, nhưng nay đã có tuổi, sức khỏe yếu và cũng sắp phải gác câu vì cá hiếm lắm rồi.

Người dân chỉ cần bắt cá cho vào giỏ

“Cá ma” trên đại thủy nông

Con đập thủy lợi Ayun Hạ hoàn thành vào thập niên 90 của thế kỷ trước, biến một vùng thung lũng hoang sơ thành đại thủy nông của Tây Nguyên; Với những khu vực dân cư trù phú hình thành… Và ở đâu đó trên lòng hồ rộng lớn được bảo bọc bởi những cánh rừng, lâu lâu người dân lại bắt được những con cá lớn đến nỗi phải khiếp sợ và tin rằng đó là “cá ma”…

Anh Ksor Mơn, một người làm nghề đánh cá gần 30 năm nay ở xã Ayun, huyện Chư Sê, Gia Lai kể: “Cách đây hơn 20 năm, trong một lần buông lưới buổi tối, khi kéo lưới lên tôi nghe tiếng quẫy mạnh, phải buộc lưới ghì vào thuyền, trong đầu hoảng sợ nghĩ: “Hay có con trăn to mắc vào lưới rồi”. Trấn tĩnh một hồi, tôi đánh liều kéo lưới lên, để con dao sắc cạnh người thủ thế. Trời ơi, một con cá mè dài như con người, vảy phủ rêu xanh trồi lên mặt nước, nặng gần 40kg. Cả làng xúm đến xem. Tôi bảo mọi người cùng làm thịt nhưng ai cũng sợ, bảo là “cá ma”.

Một người khác bén duyên cùng “thủy quái” trên lòng hồ mênh mông này là ông Trần Anh Kiệt. Ông bảo rằng, gần 20 năm đánh bắt, nuôi cá ở đây, ông đã bắt được một số con cá mè, cá trắm nặng vài chục ký. Sở dĩ, có những con cá “khủng” mắc lưới như vậy, dân bản địa sợ cá to không dám ăn vì họ nói đó là “cá ma”. Và cũng chính từ đây, ông Kiệt sáng chế ra chiếc sa bắt cá.

Giữa mênh mông dòng nước hung dữ, ông Kiệt đã cho thợ khoan sâu vào đá, đổ bê tông đặt các trụ sắt lớn. Giăng ngang dòng sông dài khoảng 50m là hai tấm lưới sắt, được bắt theo hình tam giác. Ở giữa hai tấm lưới sắt đoạn giữa dòng sông, ông Kiệt đặt một chiếc hộp sắt. Độ cao của cái sa hơn 4m. Cá từ hồ Ayun Hạ theo dòng nước lớn bị cuốn xuống kênh mương thủy lợi gặp phải chiếc sa này giữ lại.

Công đoạn cuối cùng khá đơn giản, chỉ đứng chờ cá mắc vào chiếc lưới khổng lồ này để bắt lên. Từ cái sa bắt cá này, mỗi năm gia đình ông Kiệt thu trên dưới 100 tấn cá. Có ngày bắt được hơn 1 tấn với đủ loại cá như: Trắm, mè, lóc, trê… nhưng chủ yếu vẫn là cá trắm và cá mè. Hàng năm, gia đình ông Kiệt vẫn thả cá giống lên hồ để tạo sự bền vững trong khai thác.

Tạ Vĩnh Yên

01/05/2017
Khuyến cáo nông dân Gia Lai mở rộng diện tích trồng tiêu Lốt

Cây tiêu Lốt (tên gọi khác là tiêu dài, tiêu thất, tiêu lá tim…) được Hợp tác xã Sản xuất – Thương mại – Dịch vụ nông nghiệp tiêu Chư Sê (xã Chư Pơng, huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai) bắt đầu đưa về trồng từ tháng 7/2015.

Khuyến cáo nông dân Gia Lai mở rộng diện tích trồng tiêu Lốt

Đến nay, Hợp tác xã đã phát triển diện tích trồng tiêu lên 4 ha, với khoảng 8.000 trụ, cung ứng ra thị trường khoảng 150 tấn tiêu tươi/năm. Sau khi nhận thấy những ưu điểm của loài tiêu này, một số hộ nông dân ngoài Hợp tác xã đã tự tìm hiểu và nhập giống tiêu Lốt về trồng, dù chưa được đảm bảo đầu ra cho sản phẩm.

Hợp tác xã Sản xuất – Thương mại – Dịch vụ nông nghiệp tiêu Chư Sê là đơn vị đầu tiên trong tỉnh Gia Lai đưa cây tiêu Lốt vào trồng tập trung, dựa trên nhu cầu của thị trường để phát triển diện tích. Để đưa giống tiêu Lốt vào trồng tập trung, Hợp tác xã đã tạo mối liên kết giữa ba nhà: Nhà quản lý, Nhà khoa học về mặt sâu bệnh, dinh dưỡng và Nhà tiêu thụ. Chính vì thế, Hợp tác xã đã tạo ra quy trình sản xuất khép kín, vừa đảm bảo về mặt cây giống, phương thức canh tác cũng như đầu ra cho sản phẩm.

Theo ông Nguyễn Đức Trọng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Hợp tác xã Sản xuất – Thương mại – Dịch vụ nông nghiệp tiêu Chư Sê, cây tiêu Lốt có nhiều ưu điểm hơn so với cây tiêu đen truyền thống như nhanh cho thu hoạch (chỉ khoảng 6 tháng sau khi trồng), kháng được một số bệnh thông thường, ít mắc bệnh chết nhanh chết chậm, không có hiện tượng tiêu chết hàng loạt,… Ngoài ra, một ưu thế lớn nữa của loài tiêu này, đó là việc cho thu hoạch quanh năm, giúp cho nông dân có được nguồn thu thường xuyên.

Gia đình ông Hoàng Ngọc Thạch, thôn Bầu Zút, thị trấn Chư Sê, huyện Chư Sê được Hợp tác xã hợp đồng trồng 600 trụ tiêu Lốt từ tháng 11/2015. Đến nay, vườn tiêu của gia đình ông đã cho thu hoạch. Cứ một tuần, gia đình ông Thạch lại tiến hành thu hoạch tiêu, thu về khoảng 40 kg tươi một lần hái.

“Về thu nhập thì tôi nghĩ cây tiêu Lốt không cao hơn so với cây tiêu đen truyền thống. Tuy nhiên, những ưu điểm như nhanh cho thu hoạch và ít sâu bệnh giúp cho gia đình tôi yên tâm hơn trong vấn đề trồng và chăm sóc cây tiêu này”, ông Thạch cho biết.

Cũng như ông Thạch, gia đình ông Nguyễn Văn Nghị, làng K Lah Nhân, xã AlBá, huyện Chư Sê trồng 600 trụ tiêu Lốt theo hợp đồng của Hợp tác xã Sản xuất – Thương mại – Dịch vụ nông nghiệp tiêu Chư Sê trên diện tích 3.000 m 2 từ tháng 8/2016. Trước đây, diện tích này được ông Nghị trồng cây tiêu đen, song do chịu ảnh hưởng từ dịch bệnh chết nhanh chết chậm, toàn bộ diện tích tiêu đen đã chết.

Chính vì vậy, khi nhận được giống tiêu Lốt từ Hợp tác xã với nhiều ưu điểm vượt trội, ông Nghị đã không ngần ngại đưa vào trồng trên nền của diện tích trồng tiêu đen trước đây. Đến nay, toàn bộ 600 trụ tiêu Lốt của ông cũng đã bắt đầu cho thu hoạch.

Chủ tịch Hội đồng quản trị Hợp tác xã Sản xuất – Thương mại – Dịch vụ nông nghiệp tiêu Chư Sê cho biết, việc đầu ra cho sản phẩm chưa nhiều cũng khiến Hợp tác xã chưa thể mở rộng diện tích trồng tiêu Lốt.

“Hiện chúng tôi đang hướng đến thị trường gia vị của loài tiêu này. Tuy nhiên, vì đây là một giống tiêu còn khá lạ với nhiều bà con nông dân cũng như chưa có thị trường tiêu thụ lớn nên vẫn chưa có ý định sẽ mở rộng thêm diện tích sản xuất loại tiêu này”.

Điều đáng nói, sau khi nhận thấy những lợi ích của các hộ nông dân trồng tiêu Lốt trong Hợp tác xã Sản xuất – Thương mại – Dịch vụ nông nghiệp tiêu Chư Sê, một số hộ nông dân nằm ngoài Hợp tác xã đã tự tìm hiểu, liên hệ để mua giống tiêu này về trồng, dù chưa nắm rõ về các đặc tính sinh trưởng của cây và chưa được đảm bảo đầu ra cho sản phẩm.

Gia đình anh Bùi Công Hoài, thôn 2, xã Ia Pal, huyện Chư Sê cho biết, do bị mắc bệnh nên vườn tiêu đen của nhà anh đã bị chết một phần. Anh Hoài đã tiếp tục vay mượn ngân hàng để đầu tư trồng lại, song không có được kết quả tốt. Tổng cộng, gia đình anh đã bị chết khoảng 1.600 trụ tiêu, với số nợ ngân hàng lên đến 400 triệu đồng.

Sau khi nghe thông tin về cây tiêu Lốt từ bạn bè, anh đã tự tìm hiểu qua mạng internet và nhập 1.200 dây tiêu này từ Bình Dương về trồng vào diện tích tiêu đen đã chết trước đó, với hy vọng đây sẽ là cây trồng giúp gia đình anh vực lại kinh tế.

Đến nay, diện tích tiêu Lốt của gia đình anh Hoài đã cho thu hoạch, song chưa bán sản phẩm ra thị trường. “Khi tôi mua dây tiêu Lốt thì người bán cũng hứa là sẽ bao tiêu sản phẩm. Tuy hứa như vậy, chứ cũng không có giấy tờ hay hợp đồng bao tiêu gì”, anh cho biết thêm.

Tương tự anh Hoài, gia đình anh Phạm Trọng Thiệm ở làng Roh, xã Al Bá, huyện Chư Sê cũng nhập khoảng 2.000 dây tiêu Lốt về trồng trên diện tích tiêu đen chết trước đó từ tháng 8/2016, với lời hứa của người bán dây tiêu là sẽ thu mua sản phẩm. Sau khi ươm bầu, số lượng dây còn sống được anh đưa xuống trồng còn khoảng 60 – 70%. Đến thời điểm này, diện tích tiêu Lốt đã bắt đầu cho thu hoạch với số lượng ít, nên sản phẩm anh dùng để làm quà tặng người thân chứ chưa bán.

“Do gia đình tôi trồng tiêu Lốt vào trụ tiêu đen chết trước đó nên cũng không tốn quá nhiều tiền đầu tư. Tuy nhiên, hiện nay tôi cũng chưa có cơ sở pháp lý nào để đảm bảo về mặt đầu ra cho sản phẩm này”, anh lo lắng.

Ông Nguyễn Quang Ngọc, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và phát triển cây Hồ tiêu cho biết, tiêu Lốt là giống tiêu còn khá lạ lẫm với nông dân.

Theo ông Ngọc, trên thế giới có một số nước dùng loại tiêu này làm gia vị và dược phẩm, thậm chí một số nước ở Nam Mỹ và Châu Phi xem tiêu Lốt là món ăn gia vị đặc thù. Tuy nhiên, do phần lớn vẫn sử dụng loại tiêu đen truyền thống, nên thị trường tiêu thụ của tiêu Lốt còn nhỏ, ở Việt Nam gần như là không, trong khi ở Châu Á thì Hàn Quốc và Nhật Bản là hai thị trường tiêu thụ chủ yếu loại tiêu này.

“Hiện tại, ở Việt Nam chỉ có một số Hợp tác xã trồng loại tiêu này vì có được hợp đồng bao tiêu sản phẩm với các đối tác nước ngoài. Việt Nam vẫn chưa có quá trình chọn lọc giống cũng như quy trình canh tác hay nghiên cứu các điều kiện tự nhiên có phù hợp với loại tiêu này hay không.

“Khi trồng ít, có thể loài tiêu này đang cho thấy những ưu thế vượt trội về mặt sâu bệnh so với giống tiêu đen truyền thống, song chúng ta không thể khẳng định điều đó còn đúng không khi mở rộng diện tích. Thêm vào đó, điều quan trọng nhất là thị trường tiêu thụ nhỏ, đầu ra sản phẩm còn chưa đảm bảo nên chúng tôi cũng khuyến cáo nông dân không nên tự ý mở rộng diện tích trồng tiêu Lốt”, ông Ngọc nhấn mạnh.

Dư Toán (TTXVN)

30/04/2017
Nông dân Chư Sê đua nhau trồng hồ tiêu Lốt

Tiêu Lốt, một giống Tiêu lạ đang được nông dân Gia Lai đua nhau trồng. Xong chưa có cơ quan chức năng nào đánh giá ưu, nhược điểm của giống Tiêu này

Trồng tiêu “lạ”…bán cho ai (?)

Thời gian qua, trên địa bàn Gia Lai nhiều hộ dân đổ xô đi trồng giống tiêu Lốt vì những ưu điểm và “lợi nhuận khủng”. Vì người dân trồng tự phát không nghĩ đến thị trường đầu ra và cách chăm sóc nên có nhiều hộ trồng tiêu bị chết trắng hoặc trồng mà không biết bán cho ai.

Trong thời gian gần đây trên mạng xã hội xuất hiện nhiều thông tin về giống tiêu “lạ” trong khoảng 6 tháng là có thu hoạch và cho thu hoạch quanh năm khiến người dân đổ xô đi tìm giống không rõ nguồn gốc để trồng thử. Trên địa bàn Gia Lai nhất là các huyện Chư Sê, Ia Grai, Đắc Đoa một số người dân đã mua giống trôi nổi từ TP Hồ Chí Minh để trồng một cách tự phát.

Vườn Tiêu Lốt của người dân Chư Sê, Gia Lai.cay trong

Giờ đây khi cây trồng được 6 tháng và cho thu bói thì không có ai biết thứ quả “lạ” này nên không giám mua. Nhiều hộ mua giống về trồng tiêu lạ này về trồng thì đều chết trắng làm thiệt hại cả hàng trăm triệu đồng.

Vì nghe lời chào mời mua giống tiêu lốt nên mạng và những lời hứa miệng về bao tiêu đầu ra, anh Phạm Trọng Thiện (Làng Roh, xã ALBá, Chư Sê) đã mua 2.000 cây giống để trồng tái canh trên diện tích Tiêu bị chết của mình.

Vì không biết cách chăm sóc nên hàng ngàn cây Tiêu non chết sạch chỉ còn trơ trọi gần 400 cây. Ngậm ngùi anh Thiện nói: “Vì thấy nhiều người trồng nên tôi cũng lên mạng tìm cây giống và được một công ty ngoài TP Hồ Chí Minh giới thiệu giống và hứa sẽ bao tiêu sản phẩm cho tôi. Cũng tin tưởng nên tôi đã đầu tư mua 2.000 cây giống và đầu tư cả trụ, làm đất, phân chuồng hết gần 200-300 triệu đồng. Chỉ qua vài trận mưa đầu mùa những cây con đã chết chỉ còn sót lại khoảng 400 cây. Giờ trồng 400 cây đó phát triển bén rễ đã cho thu hoạch không biết bán cho ai nữa…”.

Cùng hoàn cảnh với anh Thiện, chị Hài (Ia Pal, Chư Sê, Gia Lai) cho biết: Gia đình trước trồng 1.000 trụ tiêu đen nhưng bệnh chết hết, trong lúc tìm cây khác để tái canh lại khu đất trống. Khoảng tháng 7/2016, tôi nghe trên mạng và nhiều người chỉ giống tiêu Lốt có giá thành cao, kháng nhiều loại sâu bệnh, đặc biệt thời gian từ lúc trồng đến lúc thu hoạch nhanh, thu được quanh năm nên đã tìm hiểu và mua 400 trụ về trồng thử”.

Số giống Tiêu này chị Hài trồng xen vào những trụ Tiêu đã bị chết trong vườn. Sau 6 tháng trồng, cây Tiêu phát triển rất tốt, rất sai quả và đã cho thu hoạch…

Tiêu Lốt của bà con nông dân đã thu hoạch nhưng không biết bán cho ai.

Bà con nông dân phải hết sức thận trọng với giống tiêu “lạ”…

Trao đổi với Pháp luật Plus, ông Nguyễn Đức Trọng – Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX SX-TM-DV Nông nghiệp Tiêu Chư Sê cho biết: Đây là cây tiêu Lốt, thời gian từ lúc trồng đến bắt đầu thu hoạch chỉ 6 tháng và có thể thu hoạch được quanh năm. Đặc biệt loại tiêu này có thể hạn chế được nhiều loại sâu bệnh. Ngoài ra đây còn là một loại dược liệu rất tốt nhưng ít ai biết đến. Do vậy thì trường tiêu thụ hầu như không có. Qua nhiều lần thử nghiệm và đưa mẫu đi nghiên cứu tại các Viện nghiên cứu cây trồng, vào năm 2014 anh đã đưa vào trồng thử nghiệm trên diện tích đất 30 xã viên HTX…

Ông Trọng cũng trăn trở: “Do đây là loại tiêu mới, thị trường còn ít nên chúng tôi chỉ ưu tiên cho các xã viên trồng, chăm sóc theo quy trình “tiêu sạch” cam kết không sử dụng thuốc hóa học và kí hợp đồng bao tiêu toàn bổ sản phẩm cho xã viên.

Còn những hộ dân trồng tự phát cũng trên địa bàn và các huyện lân cận cũng liên hệ bán tiêu nhưng hiện tại vì thì trường chỉ đủ thu mua cho xã viên. Các HTX xã lân cận cũng liên hệ để mua giống và mở hội thảo để giúp bà con trên địa bàn nhưng đang trong quá trình khảo nghiệm nên chúng tôi tránh trồng ồ ạt…”.

Dù chưa có biết đầu ra hay không, nhưng nhiều người dân ở xã Ia Pal, huyện Chư Sê (Gia Lai) vẫn mua giống tiêu lốt về trồng. Ảnh: Đ.N

Thạc sĩ Nguyễn Quang Ngọc, Phó giám đốc Trung tâm nghiên cứu và phát triển cây Hồ Tiêu, nhìn nhận: “Tiêu Lốt là giống mới, vẫn chưa có hướng dẫn và thị trường tiêu thụ nên nông dân cần cẩn thận khi trồng. Theo tôi tìm hiểu thì Tiêu Lốt cũng là một loại cây trồng để thu hoạch làm gia vị. Còn giá trị về mặt dược liệu hay gì đó thì còn phải nghiên cứu sâu hơn…”.

Hiện nay trên mạng xã hội rất nhiều lời chào bán giống Tiêu Lốt và giới thiệu những ưu điểm của loại Tiêu này, làm người dân đổ xô đi mua giống tự phát trồng mà không nghĩ đến thị trường tiêu thụ, không được các chuyên gia hướng dẫn cách chăm sóc nên Tiêu chết hàng loạt.

Thiết nghĩ các ngành chức năng cần có một sự định hướng kịp thời và mở các hội thảo liên kế các “nhà” để giúp bà con nhân dân có sự phát triển loại Tiêu Lốt theo quy trình và có sự bảo đảm về đầu ra một cách bền vững.

Ngọc Anh – Chí Anh

30/04/2017
Saigon Co.op khởi công xây dựng siêu thị Co.opmart Chư Sê

Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TP.HCM- Saigon Co.op, đã tiến hành động thổ khởi công xây dựng dự án siêu thị Co.opmart tại tỉnh Gia Lai.

Ngày 18/04/2017, Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TP.HCM- Saigon Co.op, đã tiến hành động thổ khởi công xây dựng dự án siêu thị Co.opmart Chư Sê tại đường Hùng Vương, thị trấn Chư Sê, huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai.

Lễ khởi công xây dựng siêu thị Co.opmart Chư Sê

Dự án siêu thị Co.opmart Chư Sê do công ty TNHH Thương mại Sài Gòn Gia Lai làm chủ đầu tư, đây là liên doanh giữa Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TP.HCM – Saigon Co.op và Công ty cổ phần thương mại Gia Lai.

Siêu thị Co.opmart Chư Sê được xây dựng trên diện tích đất 4.000 m2, trong đó diện tích sàn xây dựng hơn 2.000 m2, với tổng vốn đầu tư xây dựng cơ bản hơn 50 tỷ đồng. Siêu thị Co.opmart Chư Sê sẽ kinh doanh trên 30.000 mặt hàng thiết yếu với 90% hàng hóa sản xuất trong nước có xuất xứ rõ ràng, chất lượng đảm bảo và giá phải chăng cùng với nhiều dịch vụ tiện ích.

Bên cạnh đó, siêu thị Co.opmart Chư Sê cũng sẽ là điểm phân phối các mặt hàng nhu yếu bình ổn giá và trở thành cầu nối đưa hàng hóa, đặc sản của Gia Lai đến hệ thống siêu thị Co.opmart trên toàn quốc.

Siêu thị Co.opmart Chư Sê dự kiến khai trương hoạt động vào quý 4 năm 2017

Theo ông Nguyễn Hồng Linh – Chủ tịch UBND huyện Chư Sê, khi Co.opmart Chư Sê được chính thức đưa vào hoạt động sẽ góp phần tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm cho lao động địa phương, góp phần bình ổn thị trường và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trên địa bàn huyện. Đồng thời góp phần chỉnh trang đô thị, nâng cấp hạ tầng khi phát triển xây dựng thị xã Chư Sê để xứng đáng là vùng động lực kinh tế phía nam của tỉnh Gia lai.

Siêu thị Co.opmart Chư Sê dự kiến hoàn thành và đưa vào khai trương hoạt động vào quý 4 năm 2017./.

PV/VOV.VN

30/04/2017
Đổ xô trồng tiêu lốt

Người dân một số huyện của Gia Lai như Chư Pưh, Chư Sê, Đăk Đoa, Ia Grai đã đổ xô mua giống tiêu lốt về trồng vì nghe một số lời đồn thổi về giá trị cao, khả năng kháng bệnh…

Đổ xô trồng tiêu lốt

Vườn tiêu lốt đang được trồng thử nghiệm

Đặc biệt, khi giống tiêu đen truyền thống ở khu vực Tây nguyên và một số tỉnh miền Trung đang bị chết hàng loạt khiến không ít người đổ nợ, thì tiêu lốt càng được nhiều người nghĩ tới.

Thế nhưng, điều đáng nói là địa phương chưa có quy hoạch diện tích trồng loại cây này, cũng như thị trường đầu ra của sản phẩm còn khá mập mờ.

Trồng theo… internet

Chị Nguyễn Thị Hài ở xã Ia Pát (H.Chư Sê) đầu tư mua 400 cây giống tiêu lốt từ tháng 7.2016 về trồng thay thế cho diện tích đất trồng 1.000 trụ tiêu đen nhưng đã chết rụi trước đó. “Tôi tìm hiểu trên mạng internet, nghe nói tiêu lốt có giá cao, kháng bệnh tốt nên mua trồng thử. Hiện tiêu phát triển khá tốt, sai quả và bắt đầu cho thu hoạch. Với 1 tạ tiêu khô thu được, gia đình tôi khấp khởi mừng thầm, liên lạc với một số đại lý thu mua nông sản ở các tỉnh phía nam thì họ báo giá mua vào là 140.000 đồng/kg. Nhưng do tiêu thu được còn ít nên tôi chưa bán. Nếu đầu ra đảm bảo, giá bán như hiện tại thì tới đây gia đình tôi sẽ mở rộng diện tích trồng tiêu này”, chị Hài tin tưởng.

Trong khi đó, ông Phạm Trọng Thiện ở xã Albá (H.Chư Sê) cho biết: “Thấy nhiều người trồng nên tôi cũng lên mạng tìm hiểu và được một công ty ở TP.HCM giới thiệu giống, hứa sẽ bao tiêu sản phẩm. Tôi đã mua 2.000 cây giống với giá 15.000 đồng/cây, cộng đầu tư cả trụ, làm đất, phân chuồng hết gần 200 – 300 triệu đồng. Nhưng chỉ qua vài trận mưa đầu mùa, giống tiêu này chết hàng loạt, giờ chỉ còn lại khoảng 400 cây. Số tiêu còn lại nếu trồng đến khi cho thu hoạch cũng không biết bán cho ai vì khi liên lạc lại với nơi cung cấp giống thì họ bảo không thể mua được vì chưa có đầu ra”.

Tiêu lốt thu hoạch chờ đầu ra ổn định

Ở Gia Lai, với nhiều người, cây tiêu lốt là giống tiêu lạ, mới xuất hiện. Vì thế, những hộ vừa trồng tiêu đen chết hàng loạt cũng hướng vào tìm hiểu. Ông Nguyễn Huy Quang, một nông dân ở H.Đăk Đoa có hơn 3.000 trụ tiêu đen bị chết, nói: “Tôi có tìm hiểu giống tiêu này. Với diện tích đất sẵn có, tôi có thể trồng khoảng 6.000 trụ. Đầu tư cũng chỉ bằng 2/3 hoặc một nửa tiêu đen. Nếu đầu ra ổn định nữa thì tốt quá. Sắp tới tôi sẽ liên hệ thêm ở các nơi. Có đầu ra ổn định là tôi trồng. Nhiều nông dân khác ở huyện này cũng có chung tâm trạng như tôi. Chủ yếu là tìm giống và quy trình canh tác theo cách tự phát là chính”.

Tuy nhiên, hiện thị trường cho loại tiêu này cũng chưa rõ ràng. Theo tôi biết tỉnh Gia Lai vẫn chưa có quy hoạch diện tích cho loại tiêu này

Ông Hoàng Phước Bính, Phó chủ tịch thường trực Hiệp hội Hồ tiêu Chư Sê

Cẩn trọng với tiêu lốt

Dù không ít hộ đã xuống giống, nhưng qua tìm hiểu thì nhiều nông dân thừa nhận họ vẫn chưa tiếp cận được với quy trình canh tác chuẩn, khả năng thích nghi thổ nhưỡng của loại tiêu này ở từng khu vực của Gia Lai cũng như các tỉnh Tây nguyên. Sự mù mờ này cùng quán tính đổ xô trồng theo tin đồn, cộng với đầu ra chưa rõ ràng có thể khiến nhiều nông dân ôm quả đắng với tiêu lốt. Hiện tại ở Chư Sê, Hợp tác xã sản xuất thương mại và dịch vụ nông nghiệp tiêu Chư Sê, đang đầu tư trồng thử nghiệm giống tiêu lốt. Nhưng theo ông Nguyễn Đức Trọng, Chủ tịch Hội đồng quản trị hợp tác xã, 30 xã viên mới trồng khảo nghiệm giống tiêu này với diện tích chưa đáng kể và cũng chưa rút ra được quy trình gì.

Thạc sĩ Nguyễn Quang Ngọc, Phó giám đốc Trung tâm nghiên cứu và phát triển cây hồ tiêu, nhìn nhận: “Đây là giống mới, chúng tôi chưa có một tài liệu chính thức nào. Nông dân cần thận trọng khi trồng loại tiêu này. Theo tôi tìm hiểu thì tiêu lốt cũng là một loại cây trồng để thu hoạch làm gia vị. Còn giá trị về mặt dược liệu hay gì đó thì còn phải nghiên cứu sâu hơn…”.

Tương tự, ông Hoàng Phước Bính, Phó chủ tịch thường trực Hiệp hội Hồ tiêu Chư Sê, cho biết: “Cây tiêu lốt mới manh nha ở tỉnh Gia Lai. Cũng là giống tiêu nhưng khác là quả của loại tiêu này hình thuôn dài, vị không cay bằng tiêu đen và có mùi thơm đặc trưng. Còn vấn đề ngoài dùng làm gia vị thì dược tính của nó như một số thông tin bên lề cần phải được nghiên cứu kỹ”.

Cũng theo ông Hoàng Phước Bính, về quy trình canh tác tiêu lốt cũng không khác tiêu đen là mấy. Nhưng mật độ trồng có thể lên đến 3.000 trụ/ha thay vì khoảng 1.700 trụ như tiêu đen. Trồng khoảng 6 tháng là có thu hoạch với năng suất 3 – 6 kg/trụ/năm. Tiêu lốt thu quanh năm. Với khí hậu của Tây nguyên thì khi thu hoạch vào mùa mưa cần phải sấy. Giá bán của tiêu lốt hiện dao động trong khoảng trên dưới 140.000 đồng/kg. “Tuy nhiên, hiện thị trường cho loại tiêu này cũng chưa rõ ràng. Theo tôi biết tỉnh Gia Lai vẫn chưa có quy hoạch diện tích cho loại tiêu này. Một số nơi đã có bán giống tiêu lốt với giá 15.000 đồng/cây. Nói chung, nếu muốn trồng đại trà thì nông dân cần phải tìm hiểu kỹ đầu ra, giá thành kẻo lại ôm nợ như một số loại cây trồng khác”, ông Bính khuyến cáo.

Trần Hiếu

16/04/2017
Chư Sê xuất hiện giống tiêu lốt?

Thời gian gần đây, một số hộ gia đình ở huyện Chư Sê đang chuẩn bị trồng giống tiêu mới xuất hiện trên thị trường. Theo quan sát của chúng tôi, loại cây này thân thảo, lá có cuống ngắn, phiến lá hình tim đầu nhọn, gần giống lá trầu không; quả đơn, mọng nước. Theo người dân, vì cây có lá và quả gần giống cây rau lá lốt nên được gọi là “tiêu lốt”.

Dù chưa có biết đầu ra hay không, nhưng nhiều người dân ở xã Ia Pal, huyện Chư Sê (Gia Lai) vẫn mua giống tiêu lốt về trồng. Ảnh: Đ.N

Chị Bùi Thị Hài, xã Ia Pal (Chư Sê) cho biết, nhà chị đầu tư trồng 1.000 cây hồ tiêu, nhưng thời gian gần đây bị dịch bệnh chết dần hết nên thua lỗ nặng. Khoảng tháng 7.2016, vô tình chị Hài nghe thông tin về giống tiêu lốt có giá cao, kháng nhiều loại sâu bệnh, đặc biệt thời gian trồng đến lúc thu hoạch nhanh, thu được quanh năm nên đã tìm hiểu và mua 400 cây giống từ Bình Phước về trồng thử vào những trụ tiêu đã bị chết trong vườn.

Sau 6 tháng trồng, cây tiêu lốt phát triển tốt, rất sai quả và đã cho thu hoạch đợt đầu tiên. Hiện tại gia đình chị đang có khoảng 1 tạ tiêu khô. Tuy nhiên, chị Hài không thấy có thương lái đến hỏi mua. “Tôi có liên hệ với một số đại lý tại Bình Dương thì được báo giá là 140.000 đồng/kg nhưng số lượng ít nên vẫn chưa nhập cho họ được” – chị Hài nói.

Tương tự, anh Phạm Trọng Thiệm (trú làng Roh, xã Al Bá, Chư Sê, Gia Lai) sau khi nghe thông tin về giống tiêu lốt trên mạng xã hội đã lặn lội xuống Củ Chi (TP. Hồ Chí Minh) mua giống về trồng thử. Thời gian đầu, anh xuống giống vài trăm trụ nhưng không hiểu lý do vì sao chỉ được một thời gian ngắn thì cây chết. Sau đó, anh lại tiếp tục mua giống về trồng lại. Tính đến nay, anh Thiệm đã mua khoảng 2.000 dây tiêu với giá 50 triệu đồng nhưng chỉ có khoảng 400 cây còn sống…

‘Trước đây vườn nhà tôi cũng trồng cây hồ tiêu nhưng chết nhiều lắm nên tôi mới mua giống tiêu lốt này về trồng. Lúc mua, người bán giống hứa miệng với tôi là khi cây có quả và cho thu hoạch sẽ bao tiêu sản phẩm. Tôi cũng biết ở đây không có nơi nào thu mua cả. Ngay cả thương lái đi mua hồ tiêu cũng không biết đây là loại cây gì”, anh Thiệm nói.

Ngoài các hộ gia đình trồng tiêu lốt tự phát, tại huyện Chư Sê còn có một Hợp tác xã (HTX) trồng giống cây này. Trao đổi với PV, ông Nguyễn Đức Trọng – Chủ tịch HĐQT HTX SX – TM – DV Nông nghiệp Tiêu Chư Sê cho biết lãnh đạo các xã ở địa phương cũng liên hệ với HTX mong muốn phía HTX giúp bà con nhân rộng mô hình trồng tiêu lốt. Tuy nhiên ông Trọng cho rằng hiện tại tiêu lốt chưa có đầu ra nên nếu người dân cứ trồng tự phát thì rất nguy hiểm; coi chừng “trúng kế” của các cơ sở bán giống.

Chư Sê xuất hiện giống tiêu lốt?

Giống tiêu lốt đã xuất hiện tại địa bàn từ vài năm trước, song do chưa được công nhận nên Chi cục Trồng trọt và BVTV Gia Lai khuyến cáo bà con nên thận trọng khi quyết định trồng. Ảnh: Đ.N

Theo ông Trọng, HTX SX-TM-DV Nông nghiệp Tiêu Chư Sê đã trồng loại cây này từ năm 2014. Hiện nay xã viên của HTX được hướng dẫn kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm nhưng số lượng cũng hạn chế. Trung bình một năm, đơn vị này xuất sang châu Âu được khoảng 12 tấn và hơn 50 tấn cho các công ty thực phẩm trong nước. HTX chỉ bao tiêu sản phẩm cho các xã viên, những người không thuộc HTX thì không thể đảm bảo được…

Ông Nguyễn Văn Hợp – Trưởng phòng NNPTNT huyện Chư Sê cho biết: Theo đánh giá ban đầu, cây tiêu lốt phát triển tốt, phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng, sản phẩm cho thu hoạch đều. Tuy nhiên Phòng NNPTNT huyện Chư Sê đã khuyến cáo người dân không nên mở rộng diện tích tránh tình trạng cung vượt quá cầu. Bên cạnh đó người dân cũng cần tìm hiểu kĩ thị trường trước khi trồng, vì đây là loại cây mới nên đầu ra rất bấp bênh.

Ông Hà Ngọc Uyển – Chi Cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh Gia Lai cũng cho rằng các giống mới, giống chưa được công nhận cần phải có nghiên cứu, khảo nghiệm để đánh giá. Khi chưa có đầy đủ thông tin thì chúng tôi khuyên bà con chưa nên vội vàng nhân rộng giống tiêu này.

03/04/2017