Sáng 18-6, tại huyện Chư Sê, Trung tâm Khuyến nông quốc gia phối hợp với Sở Nông nghiệp và PTNT Gia Lai tổ chức diễn đàn khuyến nông @ nông nghiệp-Giải pháp phát triển hồ tiêu bền vững khu vực Tây Nguyên và Đông Nam bộ. Tham gia diễn đàn có đại diện ngành Nông nghiệp và PTNT 5 tỉnh trọng điểm hồ tiêu của khu vực.
Tổ chức diễn đàn canh tác tiêu bền vững tại Chư Sê
Hiện nay, cả nước có trên 79.000 ha hồ tiêu, trong đó tập trung lớn nhất ở các tỉnh Tây Nguyên, với hơn 50% tổng diện tích. Gia Lai là tỉnh có diện tích, năng suất và sản lượng hồ tiêu lớn của cả nước với 11.734,9 ha, trong đó tiêu kinh doanh 7.530 ha, tiêu kiến thiết cơ bản 3.715 ha, tiêu trồng mới năm 2014 là 489,9 ha. Sự phát triển ồ ạt về diện tích tiêu đã làm vỡ quy hoạch cùng với quy trình trồng và chăm sóc chưa hợp lý đã nảy sinh nhiều vấn đề mâu thuẫn trong quá trình sản xuất làm nhiều diện tích bị bệnh hại nặng, ảnh hưởng đến sản xuất và đời sống của một bộ phận nông dân.
Tại diễn đàn, các cơ quan chuyên môn, các nhà khoa học đã thảo luận, đưa ra các giải pháp phòng – chống dịch bệnh nguy hiểm gây hại ở cây tiêu. Theo nhận định của các cơ quan chuyên môn, trên cây hồ tiêu có 13 loại bệnh gây hại, trong đó phổ biến nhất là tuyến trùng rễ, bệnh chết nhanh, chết chậm do nấm Phytophthora gây ra. Để hạn chế dịch bệnh này, các chuyên gia cho rằng cần nâng cao nhận thức hiểu biết cho người trồng về việc chủ động áp dụng khoa học kỹ thuật canh tác và biện pháp quản lý dịch hại tổng hợp trên hồ tiêu. Đẩy mạnh các biện pháp sinh học phòng – chống sâu bệnh hại hồ tiêu theo hướng bền vững, chọn giống năng suất cao và có khả năng kháng bệnh. Đồng thời, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật để giúp bà con nông dân nâng cao hiệu quả sản xuất.
RX1E là chiếc máy bay điện đầu tiên của Trung Quốc nhận được chứng nhận đủ điều kiện bay từ Cục Hàng không Dân dụng nước này. Đây cũng là chiếc máy bay chở khách đầu tiên trên thế giới.
Máy bay điện chở khách đầu tiên trên thế giới được sản xuất
Theo tin tức từ Tân Hoa xã, Trung Quốc đã sản xuất máy bay điện RX1E chở khách đầu tiên trên thế giới.
Máy bay này do các nhà khoa học thuộc Đại học Hàng không Vũ trụ Thẩm Dương và Học viện Hàng không Liêu Ninh chế tạo, được thiết kế với hai ghế ngồi.
Trọng lượng cất cánh tối đa của máy bay là 500kg, tốc độ bay trung bình khoảng 120km/h. Máy bay có thể đạt độ cao gần 3.000m.
Thời gian nạp điện cho máy bay này là 2 giờ, đủ để bay trong thời gian từ 45 phút đến 1 giờ, với vận tốc tối đa là 160 km/giờ.
Đây là một phương tiện thân thiện với môi trường chạy bằng động cơ điện, với nguồn điện phát từ tế bào nhiên liệu, pin quang điện, bộ truyền năng lượng không dây…
Hai chiếc máy bay RX1E đầu tiên đã được giao cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn Hàng không Nhuệ Tường Liêu Ninh hôm 18/6.
RX1E có thể được sử dụng trong các hoạt động huấn luyện phi công , du lịch, khí tượng và cứu hộ. Máy bay điện có giá bán 980.000 nhân dân tệ (156.000 USD). Chi phí cho mỗi giờ bay chỉ tiêu tốn khoảng 20 nhân dân tệ. Hiện số đơn đặt hàng loại máy bay này đã lên tới 28 chiếc.
Nắng nóng kéo dài thời gian qua là nguyên nhân chính dẫn đến tăng sản lượng điện tiêu thụ của toàn hệ thống, đặc biệt là ở các khu vực đô thị đông dân như thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh do sử dụng các thiết bị làm mát, nhất là điều hòa không khí tăng cao.
Ngành điện lý giải việc hóa đơn tiền điện tăng đột biến
Theo Tổng Công ty Điện lực thành phố Hà Nội (), ở Hà Nội, tháng Năm và nửa đầu tháng Sáu vừa qua, nắng nóng diễn ra trên diện rộng và kéo dài, khiến công suất cực đại trong tháng Năm điển hình đạt 2.987 MW (lúc 14 giờ ngày 29/5) so với cùng thời điểm năm 2014 là 2.180 MW, tăng 30,01%.
Sản lượng cực đại cũng đạt 61,48 triệu kWh, so với năm 2014 tăng 17,04%. Sản lượng tiêu thụ bình quân 10 ngày đầu tháng Năm và 10 ngày đầu tháng Sáu vừa qua so với 10 ngày đầu tháng Tư lần lượt tăng 18,36% và 33,83%.
Do kỳ ghi chỉ số côngtơ đối với khách hàng mua của EVN HANOI kéo dài từ ngày 5 đến 25 hàng tháng, trùng vào những ngày cao điểm nắng nóng của tháng Năm và tháng Sáu này là thời điểm nhiệt độ thường xuyên duy trì ở mức cao từ 36 độ C đến trên 40 độ C. Cùng với việc áp giá điện mới cho sử dụng điện sinh hoạt tăng cao phần lũy tiến theo Quyết định số 2256/QĐ-BCT của Bộ Công Thương Quy định về giá bán điện và áp dụng từ ngày 16/3 vừa qua.
Như vậy, hóa đơn tiền điện tháng Sáu này hội tụ các yếu tố đột biến tăng, dẫn đến khách hàng sử dụng điện mục đích sinh hoạt có sản lượng tiêu thụ và số tiền thanh toán sẽ tăng so với tháng trước liền kề. Thậm chí nhiều trường hợp sản lượng điện tiêu thụ tăng từ 1,5 đến 3 lần. Giá điện sinh hoạt mới được xây dựng theo mức bậc thang (6 bậc), nên nếu khách hàng tiêu thụ điện năng càng nhiều, tác động tăng tiền điện càng lớn.
Đơn cử theo biểu giá điện mới, một hộ gia đình sử dụng điện sinh hoạt tiêu thụ 270kWh/tháng sẽ phải trả 535.029 đồng (đã bao gồm VAT); trong đó, 50kWh đầu tiên có giá 81.620 đồng (đã bao gồm VAT); 50kWh tiếp theo có giá 84.315 đồng (đã bao gồm VAT); 100kWh tiếp theo có giá 196.460 đồng (đã bao gồm VAT) và 70kWh còn lại có giá 172.634 đồng (đã bao gồm VAT).
Nhưng nếu tiêu thụ với sản lượng 405kWh/tháng (sản lượng tăng 50%), số tiền phải thanh toán sẽ là 898.574 đồng (tiền điện tăng 68%); trong đó, 3 bậc thang đầu (50-50-100) có mức giá như trên, nhưng 100kWh (bậc thang thứ tư) có giá 2.242 đồng/kWh, 100kWh (bậc thang thứ năm) có giá 2.503 đồng/kWh và 5kWh (bậc thang thứ sáu) có giá 2.587 đồng/kWh.
Một ví dụ khác, một hộ gia đình sử dụng điện sinh hoạt hết 300kWh/tháng, sẽ phải thanh toán số tiền là 609.015 đồng/tháng, nhưng nếu tiêu thụ hết 600kWh/tháng sẽ phải thanh toán với số tiền 1.453.485 đồng/tháng. Như vậy, sản lượng điện chỉ tăng gấp đôi nhưng sẽ phải thanh toán tiền tăng 2,38 lần do phải áp giá 200kWh (bậc thang thứ sáu) với giá 2.587 đồng/kWh.
Thêm một ví dụ nữa, một hộ gia đình sử dụng điện sinh hoạt tiêu thụ hết 300kWh/tháng, cũng sẽ thanh toán số tiền 609.015 đồng/tháng, nhưng nếu tiêu thụ 750kWh/tháng sẽ phải thanh toán với số tiền 1.880.340 đồng/tháng do phải thanh toán 350kWh sau với giá 2.587đồng/kWh ở bậc thang thứ sáu. Do vậy, với sản lượng tiêu thụ tăng thêm 2,5 lần nhưng sẽ phải thanh toán số tiền tăng thêm 3,09 lần.
Theo các chuyên gia, trời càng nóng, máy điều hòa càng tiêu hao điện. Bởi các nguyên nhân trời càng nóng thì hiệu quả năng lượng của máy càng giảm; nhiệt độ ngoài trời càng nóng, tổn thất nhiệt từ ngoài môi trường vào trong phòng càng tăng, máy phải làm việc đầy tải và hết công suất nên tiêu tốn điện năng sẽ rất cao.
Ví dụ, nếu nhiệt độ ngoài trời là 30 độ C, nhiệt độ trong nhà đặt 25 độ C, hiệu nhiệt độ giữa môi trường bên ngoài và trong nhà lúc này là 5 độ. Nếu nhiệt độ ngoài trời là 40 độ C, hiệu nhiệt độ là 15 độ và tổn thất nhiệt sẽ tăng lên gấp ba. Khi đó, máy điều hòa phải làm việc gấp ba lần, lượng điện tiêu thụ cũng tăng lên gấp ba lần.
Bên cạnh đó, có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự tiêu tốn điện năng cho điều hòa. Ví dụ, phòng ở không cách nhiệt tốt, không kín hoặc sử dụng máy điều hòa lâu năm, công nghệ cũ thì càng tốn nhiều điện hơn.
Mặt khác, lắp đặt máy điều hòa không đúng cách cũng làm tiêu tốn nhiều điện năng, thậm chí làm cháy, hỏng máy. Ví dụ, giàn nóng ở bên ngoài lắp ở vị trí mà ánh nắng Mặt Trời chiếu trực tiếp hoặc có vật cản che phía trước, giàn lạnh trong phòng nếu lắp không đúng vị trí khiến không khí điều hòa không được phân phối đồng đều trong phòng cũng là nguyên nhân gây tiêu tốn điện…
Ngoài ra, điều hòa tiêu tốn nhiều điện còn do thói quen của người sử dụng. Nhiều người bật máy lên là cài đặt nhiệt độ xuống thấp nhất có thể. Việc làm đó không làm cho nhà mát nhanh hơn mà còn lãng phí điện năng không cần thiết.
Theo tính toán, cứ giảm xuống 1 độ, điều hòa đã tốn thêm 5-7% điện năng. Do đó, đặt nhiệt độ trong phòng càng gần nhiệt độ ngoài trời, sẽ tiết kiệm điện hơn. Hoặc nhiều người có thói quen chỉ tắt điều hòa bằng điều khiển từ xa. Trong trạng thái này, điều hòa vẫn tiêu thụ khoảng 15W điện chờ, tức là cỡ 2 bóng đèn nhỏ.
Ngoài những khuyến cáo về sử dụng điều hòa không khí trong những đợt nắng nóng kéo dài làm tăng sản lượng điện tiêu thụ của các hộ sử dụng điện, để sản lượng điện tiêu thụ không bị tăng cao, các chuyên gia khuyến cáo các hộ gia đình nên hạn chế những thiết bị sử dụng điện khác như rút phích cắm điện ra khỏi ổ điện khi không sử dụng thiết bị; lắp đặt thiết bị điện khoa học, hợp lý, tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên.
Đồng thời, các hộ sử dụng điện hạn chế sử dụng các thiết bị điện cùng một lúc vào giờ cao điểm (Sáng từ 9 giờ 30 đến 11 giờ 30; tối từ 17 giờ đến 20 giờ). Hoặc sử dụng các sản phẩm tiết kiệm năng lượng đã được dán nhãn ngôi sao năng lượng của ; điều chỉnh nhiệt độ điều hòa ban ngày từ 25 độ C trở lên và ban đêm từ 27-28 độ C.
Lãi “khủng” từ kinh doanh mỹ phẩm dỏm, nhái đã khiến không ít người bất chấp xử phạt, tiếp tục tuồn hàng nhái ra thị trường.
Mỹ phẩm nhái tung hoành, nhiều người nhập viện vì tai biến
Bị phạt vẫn không chừa
Trơ lì với xử phạt trong kinh doanh mỹ phẩm nhái phải kể đến Công ty TNHH Sản xuất thương mại XNK Tân Đại Dương ở đường 13C, phường Bình Trị Đông B, quận Bình Tân, TP HCM.
Tháng 3/2014, khi phát hiện hàng loạt sản phẩm nhái Sắc Ngọc Khang chính hiệu có tên gọi “Mủ trôm Sắc Ngọc Khang” của Công ty Tân Đại Dương tràn lan trên thị trường, Công ty Hoa Thiên Phú đã khiếu nại lên Bộ Khoa học và Công nghệ.
Tháng 5/2014, Thanh tra bộ này đã vào cuộc, phát hiện Công ty Tân Đại Dương sản xuất mỹ phẩm nhái “Mủ trôm Sắc Ngọc Khang”. Theo ông Trần Minh Dũng, Chánh Thanh tra Bộ KH&CN, công ty này còn nhái cả kiểu dáng bao bì, tài liệu hướng dẫn sử dụng và quảng cáo. Hành vi này bị phạt 20 triệu đồng.
Tháng 8/2014, Công ty Tân Đại Dương tiếp tục sản xuất và kinh doanh mỹ phẩm nhái. Các sản phẩm nhái nhãn hiệu Sắc Ngọc Khang chính hiệu bị yêu cầu thu hồi trước đó, ngang nhiên được bày bán tràn lan ở các chợ tại TPHCM. Thanh tra Bộ KH&CN tiếp tục xử phạt, đồng thời buộc thu hồi sản phẩm vi phạm.
Tuy nhiên, Công ty Tân Đại Dương vẫn làm ngơ. Mới đây, Cục Quản lý Dược quyết định đình chỉ lưu hành trên toàn quốc 56 loại mỹ phẩm “Mủ trôm Sắc Ngọc Khang” và “Mủ trôm Tân Đại Dương” nhái thương hiệu do Công ty TNHH Sản xuất thương mại XNK Tân Đại Dương sản xuất, vì không đạt yêu cầu về sản xuất mỹ phẩm.
Năm 2014, khi bị Quản lý thị trường TPHCM phát hiện sản xuất mỹ phẩm nhái của Nhật Bản, buộc đình chỉ và thu hồi, Công ty Nguyệt Minh ở quận Tân Bình, TPHCM chuyển địa điểm sang quận 7. Tại đây, chủ cơ sở lại làm nhái dầu gội đầu nhãn hiệu Komoch, dầu gội hiệu Opu và hàng loạt mỹ phẩm của Nhật Bản, Hàn Quốc và Pháp.
Tất cả các nhãn hiệu mỹ phẩm này lấy mẫu kiểm nghiệm đều không đạt chỉ tiêu chất lượng. Từ hàng Trung Quốc nhập về, Công ty Vĩnh Khương ở quận Tân Phú pha chế thành “kem trộn”, sau đó in nhái nhãn các mỹ phẩm thương hiệu, dán lên và bán ra thị trường.
Làm ăn chân chính cũng “chết”
Trong gần 2 năm, Công ty Tân Đại Dương tuồn ra thị trường hàng triệu lọ mỹ phẩm nhái, nhưng cơ quan chức năng không biết, cho đến khi có sự “phát hiện” của các doanh nghiệp làm ăn chân chính.
Cục Quản lý Dược cho biết, lý do đình chỉ 56 sản phẩm mỹ phẩm của công ty này là do cơ sở sản xuất không thực hiện đúng nguyên tắc, tiêu chuẩn về thực hành tốt sản xuất mỹ phẩm ASEAN.
Tuy nhiên, điều đáng nói là ngày 13/2/2015, các mặt hàng nhái này được Công ty Tân Đại Dương công bố, và được Sở Y tế TPHCM cấp phiếu tiếp nhận. Từ “lá bùa” này, mỹ phẩm nhái của Tân Đại Dương tung hoành trên thị trường.
Đại diện Hội Dược học TPHCM cho biết, “lỗ hổng” hiện nay trong quản lý mỹ phẩm là doanh nghiệp mỹ phẩm tự công bố sản phẩm rồi tự sản xuất, trong khi cơ quan quản lý chỉ hậu kiểm khi có “sự cố” xảy ra.
“Điều này vô hình trung là cơ quan quản lý không biết dây chuyền cơ sở đó như thế nào, nguyên liệu ra sao, và dùng trang thiết bị gì để làm mỹ phẩm. Đến khi phát hiện mỹ phẩm kém chất lượng, mỹ phẩm nhái thì nó đã ra thị trường và gây ảnh hưởng người tiêu dùng rồi”, vị đại diện nói.
Ông Vũ Cao Thăng, Phó Tổng giám đốc Công ty Hoa Thiên Phú, đơn vị vừa bị Công ty Tân Đại Dương nhái nhãn hiệu, nói rằng, tình trạng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trong mỹ phẩm diễn ra tràn lan và Hoa Thiên Phú là một nạn nhân.
“Mới đây, trong số nhãn hàng bị thu hồi của Công ty Tân Đại Dương có sản phẩm Mủ trôm Sắc Ngọc Khang. Đây là sản phẩm cố tình vi phạm quyền sở hữu trí tuệ đối với sản phẩm Sắc Ngọc Khang mà chúng tôi đã đăng ký bảo hộ”, ông Thăng nói và cho biết đây là lần thứ 3 sản phẩm của mình bị làm nhái.
Ông Phạm Hoàng, Giám đốc Công ty Thông Hạnh, chuyên nhập khẩu mỹ phẩm từ nước ngoài về phân phối than thở, nhiều lúc “chịu chết” trước nạn mỹ phẩm nhái. “Tôi mới tung ra thị trường lô mỹ phẩm nhập từ Nhật Bản về, hai tuần sau đã thấy có một loại mỹ phẩm nhái tương tự. Lần tìm cả mấy tháng chúng tôi mới phát hiện ra ‘lò’ làm nhái”, ông Hoàng ngao ngán.
Theo ông Thăng, việc bị làm nhái hàng loạt mỹ phẩm không chỉ làm tổn hại đến uy tín các doanh nghiệp làm ăn chân chính, đầu tư vào sản xuất mỹ phẩm với nhà máy hiện đại, sản phẩm được cấp phép, mà còn “giết” người tiêu dùng.
“Rất nhiều người tiêu dùng mua phải mỹ phẩm nhái, dỏm đã phải vào viện vì tai biến”, ông Thăng nói.
Luật sư Lê Tri Đức – Công ty Luật 360 – Đoàn Luật sư TPHCM, nói rằng, hiện chế tài xử phạt các cơ sở làm nhái hàng hóa vẫn chưa đủ mạnh, nên hàng nhái vẫn có “đất” để tung hoành, đặc biệt là mỹ phẩm, do làm một bán mười, nên các đối tượng hám lợi bất chấp pháp luật để làm.
Luật sư Đức cho rằng, ngoài việc cơ quan chức năng vào cuộc quyết liệt, người tiêu dùng (vừa là đối tượng được bảo vệ, vừa là chủ thể tiêu dùng) nên bày tỏ thái độ, hành vi một cách quyết liệt trong trận chiến chống hàng giả, hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ.
Triệu chứng chung là bệnh làm cho lá bị vàng, thối và rụng đi, sau đó lan dần vào lóng làm lóng rụng dần từ trên xuống (nằm rải rác dưới dốc tiêu do đó gọi là bệnh rụng lóng).
Trường hợp bệnh do nấm gây ra, ta thấy hai đầu mắt lóng bị thâm đen trong khi phần giữa lóng vẫn còn xanh và nếu bệnh do vi khuẩn, quan sát ta thấy rễ bị thối nhũng, có mùi hôi, nếu cắt ngang thì thấy mạch bị thâm đen. Cây bị bệnh sẽ sinh trưởng chậm lại, tược non ra chậm, năng suất giảm nhiều, có trường hợp bệnh lan thành dịch rất khó phòng trị.
* Tác nhân gây bệnh:
Bệnh này cũng thường thấy trong mùa mưa, nguyên nhân có thể do nấm Rhizoctonia solani hay do vi khuẩn Pseudomonas sp. gây ra.
* Phòng trị bệnh:
Để hạn chế bệnh xuất hiện và gây hại nặng , nhất thiết vẫn là việc phòng bệnh là chính, kế tiếp là sử lý bệnh bằng thuốc hóa học như Saizole 5SC, Copforce Blue 51WP … khi bệnh vừa chớm phát.
Tháng sáu này, cả thế giới đang rộn rã chào đón một ngày đặc biệt – Ngày của Cha, được tổ chức vào chủ nhật tuần thứ ba của tháng 6. Đây là ngày lễ dành để tôn vinh những người cha bắt nguồn từ Mỹ năm 1972.
Người phương Tây chọn ngày của Mẹ vào chủ nhật thứ hai của tháng 5 và ngày chủ nhật thứ ba của tháng 6 là ngày của Cha. Ngày của Cha bắt nguồn từ ý tưởng của cô Sonora Smart Dodd. Cha cô đã một mình nuôi dưỡng sáu đứa con thơ và vì thế người cha trong mắt cô là biểu tượng của sự hi sinh, vị tha và bao dung. Ngày của Cha đã lần đầu tiên tổ chức ngày của Cha ở Washington vào ngày 19/6/1910. Và từ đó, nó trở thành ngày mà cả thể giới gửi thông điệp yêu thương tới những người Cha, những con người đáng kính đã dành cả cuộc đời để yêu thương và hi sinh tất cả cho sự thành công của những đứa con từ khi chỉ mới chập chững những bước đi đầu tiên tới khi trưởng thành.
Chào đón Ngày của Cha – Father’s day
Ngày đặc biệt này được cả thế giới chào đón bằng nhiều lễ hội nhộn nhịp vui tươi. Những em bé nhảy xuống đường ca hát trong niềm tự hào của bố mẹ. Nhiều nước cũng lựa chọn các phương tiện thông tin đại chúng để gửi đi thông điệp của tình yêu thương trong ngày này. Nhộn nhịp nhất là ở Mỹ với các lễ hội ở khắp các bang. Trẻ em xuống đường diễu hành, kèn trống tưng bừng. Ở lễ hội chính của thành phố Kennewick (bang Washington), trẻ em sẽ tha hồ vui chơi như trong Ngày quốc tế thiếu nhi; tranh tài trong các trò chơi vận động… Ở các nước khác, ngày của Cha không rầm rộ như ở Mỹ nhưng không khí rộn ràng cũng lan tỏa khắp các ngõ phố. Những món quà tặng cha được bày bán khắp nơi. Những tấm gương người Cha mẫu mực cũng được tôn vinh trên khắp các phương tiền truyền thông. Mỗi quốc gia có những món quà riêng nhưng tựu chung lại đều là món quà của tình yêu thương mà những đứa con dành tặng người Cha đáng kính.
Tết Đoan Ngọ tức ngày (5/5 AL) trong truyền thống người Việt là ngày lễ quan trọng đặc biệt, ở một số vùng nông thôn đây là ngày này được gọi là Tết giết sâu bọ với mong muốn có một mùa màng bội thu không bị sâu bọ triệt phá.
Tết Đoan Ngọ là gì?
Tết Đoan Ngọ tồn tại trong văn hóa dân gian phương Đông nói chung và Việt Nam nói riêng từ lâu đời nay. Ở Việt Nam, dân gian còn gọi ngày Tết Đoan Ngọ là Tết giết sâu bọ, là ngày phát động bắt sâu bọ, tiêu diệt bớt các loài gây hại cho cây trồng trên cánh đồng.
Nguồn gốc, ý nghĩa Tết Đoan Ngọ?
Ở Việt Nam, Tết Đoan Ngọ còn được dân gian gọi bằng một cái tên dân dã hơn: Tết Giết sâu bọ. Đây là một trong những ngày lễ truyền thống có nội hàm văn hoá phong phú. Không riêng gì Việt Nam hay Trung Quốc mà ở Triều Tiên, Hà Quốc cũng có Tết Đoan Ngọ. Từ đó cho thấy, Tết Đoan Ngọ thực chất là một phong tục lễ tết Á Đông và gắn liền với quan niệm về sự tuần hoàn của thời tiết trong năm.
Những điều ai cũng phải biết trong ngày tết Đoan Ngọ
“Từ ngàn xưa đây vốn là vùng nông nghiệp lúa nước trù phú do các dân tộc Bách Việt gầy dựng nên. Do nằm dọc hai bên chí tuyến bắc, mùa hè ở đây oi bức, khó chịu, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người. May mắn, người nông dân với nghề lúa nước luôn đòi hỏi phải quan sát thời tiết, cố để tránh tối đa những tác hạicủa nó và tận dụng hữu hiệu những lợi thế mà tự nhiên mang lại, nhờ vậy phong tục tết Đoan ngọ hình thành, đánh dấu một cột mốc quan trọng của chu kỳ tuần hoàn thời tiết”.
Nhiều người quan niệm rằng, và Tết Đoan Ngọ, đúng vào giờ Ngọ (12 giờ trưa) ngày 5/5AL, khi ăn nhữngmón ăn đầu tiên trong ngày này thì sâu bọ, giun sán trong người sẽ bị chết hết.
Đồ cúng Tết Đoan Ngọ cần có:
– Hương, hoa, vàng mã.
– Nước.
– Rượu nếp.
– Các loại hoa quả:
+ Mận
+ Hồng xiêm
+ Dưa hấu
+ Vải
+ Chuối
+ Xôi, chè
+ Bánh ú tro
Bánh tro là món ăn truyền thống trong dịp Tết Đoan Ngọ ở Việt Nam.
Văn khấn cúng ngày Tết Đoan Ngọ
– Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.– Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.– Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo Quân cùng chư vị Tôn thần.– Con kính lạy Tổ tiên, Hiển khảo, Hiển tỷ, chư vị Hương linh (nếu bố, mẹ còn sống thì thay bằng Tổ khảo, Tổ Tỷ).
Tín chủ chúng con là:………………….
Tuổi:………………
Ngụ tại:……………………………………………………………..
Hôm nay là ngày Tết Đoan Ngọ, chúng con sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, hoa đăng, trà quả dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng, Chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài thần, cúi xin các Ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ…………………, cúi xin các vị thương xót con cháu chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời các vị Tiền chủ, Hậu chủ tại nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, độ cho chúng con thân cung khang thái, bản mệnh bình an. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng bình an thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Chè trôi nước là một loại bánh ngon đặc trưng của Bắc Bộ trong ngày tết Hàn Thực. Khác với cách làm chè trôi tàu dùng khi còn nóng, cách làm bánh trôi nước của Việt Nam được dùng khi đã nguội, tạo nên một nét đặc trưng riêng cho ngày tết Hàn thực. Tuy nhiên loại bánh này lại không hề khó làm chút nào cả. Hãy cùng Chuse24h học cách làm bánh trôi nước ngon này nhé!
Chè trôi nước là loại chè quen thuộc trong ngày Tết Đoan Ngọ ở Việt Nam
Nguyên liệu làm bánh trôi nước:
– 500g bột gạo nếp
– 50g bột gạo tẻ
– 100g đường đỏ viên nhỏ
– 2 thìa vừng rang
– Dừa nạo
– 1 tsp nước hoa bưởi
– ½ tsp tinh chất vani
Cách làm bánh trôi nước:
Phần bột bánh trôi ( bạn cũng có thể mua bột làm bánh trôi bán sẵn cũng rất tiện dụng)
Bước 1: Trộn đều bột nếp và bột tẻ thật đều trong một chiếc bát lớn
Bước 2: Từ từ đổ nước vào bột và khuấy đều để bột tan hoàn toàn.
Bước 3: Để bột lắng khoảng 3 tiếng cho bột tách thành 2 phần bột ở dưới và nước ở trên.
Bước 4: Cho bột vào một chiếc khăn dày, buộc túm lại, treo lên để bột róc nước
Bước 5: Sau khoảng 1 tiếng, mở khăn ra kiểm tra nếu bột mịn, róc nước, không dính tay là chúng ta đã có thể bắt đầu làm bánh trôi được rồi đấy!
Nặn bánh trôi nước:
Đến phần quan trọng nhất rồi đây
Cách làm chè trôi nước tuyệt ngon
Viên bột thành những viên nhỏ vừa ăn
Ấn dẹt ở giữa viên bột rồi cho đường bánh trôi đã cắt thành những viên nhỏ vào
Bao bột lại rồi vê tròn cho kín viên đường. Vê bột cho thật khít, tránh để không khí vào, tuy nhiên các bạn cũng lưu ý không nên vo quá kĩ, bánh có thể bị vỡ khi đun.
Cách làm chè trôi nước tuyệt ngon
Đun sôi nước rồi vặn lửa nhỏ vừa, nhẹ nhàng thả những viên bánh trôi vào.
Khi bánh nổi lên là bánh đã chín rồi đấy! Bạn vớt bánh ra thả vào chậu nước đun sôi để nguội cho bánh săn và đỡ dính.
Cho bánh ra đĩa, gạn bớt nước.
Rắc vừng rang hoặc dừa nạo lên mặt bánh. Bạn cũng có thể cho thêm nước hoa bưởi để bánh có mùi thơm đặc biệt hơn.
Để bánh trôi nguội và cùng thưởng thức. Rất dễ phải không nào?
Tham khảo cách làm bánh trôi nước đơn giản qua video:
Chúc các bạn thành công với cách làm món bánh trôi nước này nhé!
Trước nay, nhiều người vẫn quan niệm Tết Đoan Ngọ ở Việt Nam có xuất xứ từ Trung Quốc. Quan niệm này liệu có chính xác?
Ý nghĩa của Tết Đoan Ngọ
Tết Đoan Ngọ hay tết Đoan Dương, tết giữa năm, tết giết sâu bọ…diễn ra vào ngày mùng 5 tháng 5 (Âm lịch). Đoan là bắt đầu, Ngọ hay Dương đều mang nghĩa là lúc giữa trưa, lúc nhiều dương khí. Ngọ cũng là tháng Năm (Âm lịch), khi mặt trời gần trái đất nhất, dương khí thịnh nhất.
Bánh trôi nước là loại chè quen thuộc trong ngày Tết Đoan Ngọ ở Việt Nam
Những ngày đầu tháng 5 đồng thời cũng là những ngày giao mùa, mùa nắng sang mùa mưa, lạnh sang mùa nóng. Trong nông nghiệp xưa, đây là những ngày giao vụ từ vụ Chiêm sang vụ Mùa. Những ngày này, các loài sâu bọ cũng bắt đầu sinh sôi nảy nở mạnh mẽ. Người ta truyền nhau nhiều tập tục văn hóa lễ hội, ăn uống, hái lá thuốc… để tạ ơn tổ tiên; cầu cho mùa màng bội thu, con người được khỏe mạnh, không bị ốm đau, bệnh tật, ma quỷ quấy phá.
Nguồn gốc tết Đoan Ngọ bắt đầu từ chủng Việt?
Trong bài viết: “Phong tục tết Đoan Ngọ Việt Nam và Trung Hoa dưới góc nhìn chức năng”, Ths Nguyễn Ngọc Thơ đưa ra quan điểm, từ cuối đời Đông Hán, nhiều người đã cho rằng, tết Đoan Ngọ có nguồn gốc từ cái chết của Khuất Nguyên, một vị quan nước Sở. Do chán chường vì khuyên can vua Sở không nên tin vào nước Tần không thành và bị đầy đi xa xứ, ông đã ôm đá nhảy xuống sông Mịch La (một nhánh sông Tương ở Hồ Nam, Trung Quốc) tự vẫn vào ngày mùng 5 tháng 5. Đời vua sau tiếc thương nên làm đồ cúng tế, mang ra sông thả xuống. Ông hiện về báo mộng đồ cúng tế bị cá ăn hết nên nhà vua đã cho gói bánh, cột chỉ nhiều màu thả xuống sông cho cá sợ không ăn. Từ đó dần thành ra tập tục, bao gồm cả lễ hội đua thuyền rồng của Trung Quốc vào ngày này hàng năm.
Theo một truyền thuyết khác thì tết này liên quan đến chuyện Lưu Thần và Nguyễn Triệu lên tiên. Truyện gần giống Từ Thức lên tiên của Việt Nam. Ngày mùng 5 tháng 5 hai chàng Lưu, Nguyễn vào rừng hái thuốc, gặp tiên rồi cùng sánh duyên. Nửa năm trở về thì cảnh vật, con người đã ra thiên cổ, hai chàng đành bỏ đi đâu không ai biết. Từ đó, người ta dùng ngày ngày 5 tháng 5 tưởng nhớ hai chàng.
Ở Hàn Quốc, tết Đoan Ngọ cũng là để tưởng nhớ một vị tướng tên Gulwon thời vua Hwe, triều đại Cho Sun (TK 13 đến 19), bị địch bắt và tự vẫn để giữ khí tiết trung quân đúng ngày mùng 5 tháng 5 (Korean Annual Customs and Food-Dano, 2009). Nếu sự kiện trên là có thật thì tết Đoan Ngọ ở Hàn Quốc mãi từ thế kỷ 13 mới bắt đầu có.
Bánh tro là món ăn truyền thống trong dịp Tết Đoan Ngọ ở Việt Nam.
Ở nước ta, tết Đoan Ngọ có tên là tết Giết sâu bọ, tết Giữa năm. Không biết ngày này bắt đầu từ khi nào nhưng trong ca dao Việt có câu:
“Tháng năm là tết Đoan Dương
Nhớ ngày Giỗ mẹ Việt thường Văn Lang”
Theo đó, mùng 5 tháng 5 là ngày giỗ quốc mẫu Âu Cơ. Nhà nhà sắp cơm, bánh để cúng tế, tưởng nhớ tổ tiên. Như vậy ngày giỗ quốc mẫu của Việt Nam phải có từ trước thời Khuất Nguyên cả nghìn năm. Hơn nữa, nước Sở xưa vốn có khối dân Bách Việt chủng Yueh (chủng Việt) chiếm đa số và nắm quyền bính, mà Khuất Nguyên vốn là người nước Sở. Việc tự vẫn của một cá nhân không thể trở thành lễ hội của một quốc gia, mà theo các nhà nghiên cứu, cái chết của Khuất Nguyên là vì Đại tộc Bách Việt (Tư Mã Thiên, q. 40 – Sử thế gia, tờ 3b; Hứa Văn Tiền, dịch An Nam thông sử – nguyên tác của sử gia Nhật Bản Nhan Thôn Thành Doãn, do Tân Hoa Xã Hương Cảng phát hành, 1957, trg 34)1.
Nếu theo Nông lịch của ông bà ta, mỗi năm của ta bắt đầu từ tháng 11 âm lịch (Một, Chạp, Giêng, Hai…), tức là bắt đầu vào vụ lúa Chiêm. Đầu tháng 5 là kết thúc vụ Chiêm, bước vào đầu vụ Mùa. Đây là giai đoạn bà con nông dân làm lễ tạ ơn trời đất, tổ tiên và ăn mừng mùa vụ. Như vậy, ngày này là ngày đặc trưng của nền văn hóa lúa nước, khác xa với văn hóa lúa mạch. Vì thế, ngày này là ngày được bắt đầu bởi Việt tộc chứ không phải Hán tộc, mà chúng ta còn gọi là Tết giữa năm (Nguyễn Ngọc Thơ, Phong tục tết Đoan Ngọ Việt Nam và Trung Hoa dưới góc nhìn chức năng). Người Việt hoàn toàn có thể tự tin rằng, Đoan Ngọ hoàn toàn là tết truyền thống của dân tộc Việt mình.
Muôn màu Tết Đoan Ngọ trên thế giới
Ở Việt Nam ta, ngày này mỗi nơi có các hoạt động văn hóa và món ăn đặc trưng. Người Mường vùng Mường Khương có món đặc sản bánh khúc truyền thống rất ngon. Nguyên liệu làm bánh là gạo nếp ngon, rau khúc (một chi của họ hoa Cúc), đậu xanh, hạt vừng (mè) rang. Gạo ngâm kỹ, xay nhuyễn cùng rau khúc rồi nhào thành bột, làm thành bánh có bỏ nhân đậu xanh trộn vừng rang. Bánh được hấp hoặc rán.
Người Kinh miền Bắc thì thường ăm cơm rượu, trái cây và một số loại bánh vào sáng mùng 5 ngay sau khi ngủ dậy để giết hết sâu bọ trong người. Theo người già thì cơm rượu làm cho sâu bọ trong người bị say, phải ngoi lên, trái cây là kết tinh của cây, cũng là các vị thuốc làm tiệt trừ mọi sâu bọ.
Người miền Trung và miền Nam thì có món bánh ú lá tre hoặc bánh tro với nguyên liệu cũng là gạo nếp, đậu xanh và một vài thức khác.
Trong mùng 5 tháng 5, nhiều nơi có tục làm mâm cỗ cúng gia tiên; treo lá ngải cứu trước cửa nhà để trừ ma tà; làm túi ngũ sắc đeo cho trẻ em; lên rừng hái thuốc; khảo cây lấy quả (một người trèo lên cây, một người ở dưới dùng sống dao gõ vào thân cây hỏi lý do ít quả và đe dọa chặt cây nếu cây không sai quả, người trên cây sẽ hứa cho quả sai); hoặc có nơi làm thịt vịt, thịt ngan để mang về bên nhà mẹ, nhà vợ…
Ở Hàn Quốc, ngày 5 tháng 5 là ngày lễ Dano hay còn gọi là Suritnal – có nghĩa là Ngày dài hay ngày của Trời (Korean Annual Customs and Food-Dano, 2009)2. Ngày này người ta làm bánh Suritteok và Yaktteok có hình tròn với nguyên liệu cũng từ bột gạo và lá cây ngải cứu. Phụ nữ thường gội đầu bằng thảo mộc, nam giới quấn rễ cây quanh người để trừ tà. Ngày này người ta cũng tham gia các lễ hội đua thuyền, đu quay, đấu vật…Vào tháng 11 năm 2005, UNESCO đã công nhận ngày lễ Dano của Hàn Quốc là Di sản văn hóa phi vật thể.
Ở Trung Quốc, người ta hay gói bánh chưng (trước đây gọi là bánh Kê nếp) vừa để ăn, vừa để biếu lẫn nhau. Một số nơi người ta ăn trứng muối và uống rượu Hùng Hoàng để tiễu trừ tà ma. Những đứa trẻ được quấn chỉ ngũ sắc, mang giày hình hổ…để cầu chúc cho trẻ được khỏe mạnh. Người dân vùng núi thì lên rừng hái lá thuốc. Tại các khu vực sông Tương, Trường Giang…người ta tổ chức đua thuyền rồng rất náo nhiệt.
Dẫu qua bao biến đổi về thời cuộc, song Tết Đoan Ngọ vẫn tồn tại trong lòng người dân Việt như một phong tục đẹp, với ý nghĩa thiêng liêng về đạo lý làm người.
Ngày Tết Đoan Ngọ thu hút sự chú ý của khá nhiều người Việt Nam xưa và nay, nó chỉ đứng thứ hai sau Tết Nguyên Đán.
Tục này cũng có người cho là từ đời Xuân Thu. Khuất Nguyên (nước Sở), vì can ngăn vua Hoài Vương không được, đã uất ức ôm đá gieo mình xuống sông Mịch La mà tự vẫn.
Hôm ấy đúng là mùng 5 tháng 5. Thương tiếc người trung nghĩa, mỗi năm, cứ đến ngày đó, nhân dân Trung Quốc lại làm bánh ngọt, quấn chỉ ngũ sắc bên ngoài (ý làm cho cá sợ, khỏi đớp mất) rồi bơi thuyền ra giữa sông, ném bánh xuống cúng Khuất Nguyên.
Ở Việt Nam, ít người biết chuyện Khuất Nguyên, mà chỉ coi mùng 5 tháng 5 là “Tết giết sâu bọ” – vì trong giai đoạn chuyển mùa, chuyển tiết, dịch bệnh dễ phát sinh. Người ta quan niệm, trong ngày này, các loài sâu bọ đều hoảng hốt, trốn chạy vì nhà ai cũng có bữa cỗ “giết sâu bọ” vào sáng sớm, với hoa quả đầu mùa. Đào mịn lông tơ, mận đủ mùi chua ngọt, chuối ta mập mạp, dưa hấu bổ dọc thành những chiếc thuyền rồng sơn son mịn cát lóng lánh như lân tinh, dứa còn nguyên cái mũ miện xanh rờn óng bạc, nhưng cái lòng nó vàng tươi khêu gợi. Và đương nhiên không thể thiếu món rượu nếp.
Bánh tro là món ăn truyền thống trong dịp Tết Đoan Ngọ ở Việt Nam.
Thành lệ, cứ đến sáng sớm ngày mồng 5, người ta cho trẻ ăn hoa quả, rượu nếp, trứng luộc, kê, bánh đa, mận, muỗm, dưa hấu, uống nước dừa… bôi hồng hoàng vào thóp đầu, vào ngực, vào rốn để giết sâu bọ. Người lớn thì uống rượu hòa ít tam thần đơn hoặc bôi phẩm hồng vào thóp đầu, vào ngực, vào rốn để trừ trùng.
Trẻ em giết sâu bọ xong khi còn ngồi trên giường, rồi rửa mặt mũi, chân tay xong bắt đầu nhuộm móng tay móng chân, đeo chỉ ngũ sắc. Em gái đến độ tuổi xâu lỗ tai cũng chọn ngày này mà xâu.
Nhiều người mua bùa chỉ đeo cho trẻ con. Bùa kết bằng chỉ ngũ sắc, kết theo hình hoa sen, quả đào, quả ớt… Lại may áo lụa mang đến các cửa chùa, cửa tĩnh in dấu vẽ bùa rồi mặc cho trẻ, có ý trừ ma tà cho khỏi quấy.
Giữa trưa hôm ấy thì làm cỗ cúng gia tiên, rồi đi hái lá mồng năm. Tục hái thuốc mồng 5 cũng bắt đầu từ giờ Ngọ, đó là giờ có Dương khí tốt nhất trong cả năm, lá cây cỏ thu hái được trong giờ đó có tác dụng chữa bệnh tốt, nhất là các chứng ngoại cảm, các chứng âm hư.
Người ta hái bất kỳ loại lá gì có sẵn trong vườn, trong vùng, miễn sao đủ trăm loại, nhiều ít không kể, nhất là lá ích mẫu, lá cối xay, lá vối, ngải cứu, sả, tử tô, kinh giới, lá tre, lá bưởi, cam, chanh, quýt, mít, muỗm, hành, tỏi, gừng, chè, ổi, trầu không, sài đất, sống đời, bồ công anh, sen, vông, lạc tiên, nhọ nồi… đem về ủ rồi phơi khô, để sau đem nấu uống cho rằng uống thế thì lành.
Lại có nhiều người đi lấy lá ngải cứu, năm nào thì kết hình con thú nǎm ấy như năm Tý thì kết con chuột, năm Sửu kết con trâu, năm Dần kết con hổ… treo ở giữa cửa, để trừ ma quỷ và về sau ai có bệnh đau bụng thì dùng làm thuốc sắc uống.
Trong những tục lễ của ngày Tết Đoan Ngọ, có lẽ tục người ta chú ý nhất là tục lễ sêu – một tục lệ mang tính nhân văn giữa người với người, con cháu với ông bà, cha mẹ, người bệnh với thày thuốc, học trò với thày giáo. Những chàng trai đã dạm vợ hoặc hỏi vợ nhưng chưa cưới thường đi sêu bố mẹ vợ nhân ngày Tết Đoan Ngọ. Lễ sêu trong dịp này bao giờ cũng có đậu xanh mới hái vào tháng Tư, gạo nếp của vụ chiêm.
Ngoài ra tháng Năm cũng là mùa ngỗng và mùa chim ngói, cùng với gạo nếp, đậu xanh, bao giờ cũng có một đôi ngỗng và một, hai chục chim ngói. Kèm thêm là cân đường cát, trái dưa hấu, nghĩa là toàn những sản phẩm trong mùa. Chỉ những chàng rể chưa cưới vợ mới đi lễ sêu, còn những chàng rể đã cưới vợ rồi thì hết lễ sêu, nhưng trong dịp Tết, các chàng rể dù nghèo vẫn cố chạy món quà nhỏ để biếu bố, mẹ vợ. Lễ biếu này nhiều, ít tuỳ tâm và không quan trọng bằng lễ sêu. Các ông đồ xưa dạy học thường không lấy học phí.
Hàng năm vào dịp mồng 5 tháng 5, các học trò đều có đồ lễ Tết thầy. Thúng gạo, đôi ngỗng, phong chè, gói bánh hoặc túi hoa quả, tùy tâm bố mẹ học trò. Những gia đình giàu có thường phong bao một số tiền. Học trò cũ đã làm nên danh vọng cũng không quên thǎm thầy vào dịp này. Các con bệnh được các ông lang chữa khỏi bệnh, mặc dù đã trả tiền thuốc, nhưng cũng không quên ơn cứu mệnh cho mình, nên trong dịp Tết Đoan Ngọ còn gọi là tết hái thuốc cũng mang quà tết thầy lang. Đồ lễ cũng gồm: đậu xanh, gạo nếp, ngỗng, chim ngói… như đồ lễ học trò tết thầy.
Dẫu Dẫu qua bao biến đổi về thời cuộc, song Tết Đoan Ngọ vẫn tồn tại trong lòng người dân đất Việt như một phong tục đẹp với ý nghĩa thiêng liêng về đạo lý làm người.
