Hiện tượng rụng quả non, quả xanh của cây cà phê hàng loạt gây ra những thiệt hại nghiêm trọng cho bà con nông dân khi mùa thu hái sắp đến. Năng suất của vườn cà phê có thể bị giảm đến 40 – 50 % nếu không có những biện pháp xử lý kịp thời để ngăn chận hiện tượng này một cách có hiệu quả.
Thông thường vào mùa mưa, cây cà phê được cung cấp nước trời dồi dào sẽ thúc đẩy quá trình sinh trưởng mạnh mẽ nhưng đồng thời cũng thúc đẩy quá trình phát triển tự nhiên, sinh lý cũng như bệnh lý nhanh chóng hơn bao giờ hết. Trong đó có một hiện tượng mà người trồng cà phê không bao giờ mong muốn lại thường hay xãy ra ở những vườn thiếu sự chăm sóc chu đáo, phòng trừ sâu bệnh đầy đủ và cẩn thận. Đó là hiện tượng rụng quả non, quả xanh hàng loạt.
Hiện tượng này xãy ra thường do 3 nguyên nhân : nguyên nhân tự nhiên, nguyên nhân sinh lý và nguyên nhân bệnh lý.
Nguyên nhân tự nhiên
Cây cà phê có hoa mọc theo từng chùm, khi cây sung sức thì trên mỗi chùm phân hóa rất nhiều hoa nên có rất nhiều quả. Mùa mưa, quả phát triển mạnh mẽ chen chúc nhau trong chùm nên buộc phải rụng bớt. Thường thấy nhiều nhất là đầu mùa mưa lượng nước ít nhưng đến giữa mùa thì lượng nước quá dồi dào, thúc đẫy quả phát triển nhanh đã gây ra hiện tượng này. Mỗi gốc cà kinh doanh có khi nhặt được cả vốc tay. Đây là điều tự nhiên không nên quá lo lắng. Hạn chế bằng cách bón phân cân đối đầy đủ và hợp lý để cuống hoa phát triển chắc khỏe từ lúc mới đậu quả.
Nguyên nhân sinh lý
Xuất phát từ việc giá cà phê chưa hợp lý, hạn hán kéo dài, giá vật tư phân bón tăng cao làm bà con chán nản nên lơ là trong việc chăm sóc, thậm chí có nhiều nông hộ đã không bón phân. Chưa chú ý việc phối trộn phân đơn để bón cho cà phê hoặc sử dụng phân trộn NPK chưa phù hợp, chất thừa chất thiếu làm cho cây không đủ sức để nuôi quả, dẫn đến hiện tượng rụng quả hàng loạt. Do bà con bón chưa đủ phân hoặc bón phân thiếu cân đối, mà chủ yếu do thiếu P, K và các vi lượng, là nguyên nhân phổ biến nhất.
Khắc phục bằng cách cung cấp phân bổ sung đầy đủ. Nếu trời nắng thì dùng phân bón lá xịt ước đẩm lá và quả non vào buổi sáng hay buổi chiều khi mát trời. Nếu trời mưa thì bón Kali và Lân nung chảy, mỗi loại khoảng 200 – 300kg/ha. Hoặc kết hợp cả 2 cách trên. Cây nào sai quả thì cho nhiều hơn. Sau đó rà soát việc chia làm nhiều đợt bón phân cho cà phê đã hợp lý chưa để cân đối lại.
Ngoài ra bà con nên sử dụng phân bón lá cung cấp thêm dưỡng chất cho cây chống rụng quả xanh bằng cách xịt ướt đều lên lá và trái mỗi tháng ít nhất một lần để nuôi quả được chắc, nặng, tăng năng suất và chất lượng cao hơn.
Nguyên nhân bệnh lý
Chủ yếu là do nấm ký sinh trên cuống trái. Lây nhiễm từ khi cánh hoa tàn bám lại trên cành gặp sương đêm làm ẩm ướt tạo môi trường thuận lợi. Thời gian ủ bệnh kéo dài đến giữa mùa mưa, nhất là trong các đợt mưa dầm, khi độ ẩm lên cao thì phát triển mạnh mẽ gây ra bệnh rụng trái non.
Phát hiện sớm bằng cách quan sát cuống hoa, hoặc khi thấy cây có hiện tượng bồ hóng trên lá. Xử lý bằng thuốc chống nấm có hoạt chất Mancozeb, có các tên thương mại là DITHANE M-45 xanh, MANOZEB 80WP, VIMANCOZ 80WP, ROMIL 72WP, RORIGOLD 720WP, DIPOMATE 80WP…
Khi đã có hiện tượng rụng quả non hàng loạt thì xử lý bằng thuốc chống nấm có hoạt chất Carbendazim có các tên thương mại là INDIAVIL 5 SC, BAVISTIN 50 FL, CARBAN 50 S, CARBENDA 50 SC, VICARBEN 50 S, APPENCARB Super 75 DF…
Các loại thuốc này có thể trộn chung với thuốc sâu hay phân bón lá.
Ngoài ra khi tưới nước nên xịt cho trôi các cánh hoa bám lại trên cành và rửa trôi các bào tử nấm mới xuất hiện. Mùa mưa cần tăng cường biện pháp cắt tỉa cành cho cây thông thoáng để tiếp nhận được nhiều ánh sáng ngăn không cho bào tử nấm phát triển.